BMJ Mental Health’te yayımlanan yeni araştırma, ağır ruhsal hastalıklarda kahve tüketimi ile hücresel yaşlanma arasındaki ilişkiyi mercek altına aldı. Bulgulara göre günde 3–4 fincan kahve içmek telomerleri koruyarak biyolojik yaşı gençleştirebilir; ancak 5 fincan ve üzeri tüketim faydayı tersine çevirebiliyor.

GÜNDE 3–4 FİNCAN KAHVE YAŞLANMAYI NASIL YAVAŞLATIYOR?

Kahve, dünya genelinde en çok tüketilen içeceklerden biri olmasının yanı sıra antioksidan ve anti-enflamatuvar özellikleri sayesinde sağlık açısından çeşitli yararlar sunuyor. BMJ Group tarafından yayımlanan yeni bir araştırma ise kahve tüketiminin özellikle ağır ruhsal hastalıklarda biyolojik yaşlanmayı yavaşlatabileceğini göstererek dikkat çekti.

Bilim insanlarının yaptığı incelemeye göre, günde 3–4 fincana kadar kahve içmek, hücrelerin yaşlanmasında kritik rol oynayan telomerlerin daha uzun kalmasıyla ilişkilendirildi. Bu, bireylerde 5 yıla kadar daha genç bir biyolojik profil anlamına geliyor. Ancak bu fayda günde 5 fincan ve üzeri tüketimde ortadan kalkıyor, hatta hücresel strese dönüşebiliyor.

TELOMERLER VE RUHSAL HASTALIKLAR ARASINDAKİ BAĞ

Telomerler, kromozomların uçlarında bulunan koruyucu yapılar olarak görev yapar. Tıpkı ayakkabı bağlarının ucundaki plastik koruyucular gibi görev yapan telomerler, yaş ilerledikçe doğal olarak kısalır.

Psikoz, şizofreni ve bipolar bozukluk gibi majör psikiyatrik rahatsızlıkları olan bireylerde bu kısalma süreci daha da hızlanmış olabilir. Bu nedenle araştırmacılar, çevresel faktörlerden kolayca etkilenen telomerlerin kahve tüketimine nasıl yanıt verdiğini analiz etti.

NORVEÇ TOP ÇALIŞMASINDA KAHVE TÜKETİMİ DETAYLARI

Araştırmada 2007–2018 yılları arasında Norveç’te yürütülen TOP (Thematically Organised Psychosis) çalışmasına katılan 436 yetişkin incelendi.
Katılımcılar şu gruplara ayrıldı:

-Hiç kahve içmeyenler (44 kişi)

-Günde 1–2 fincan içenler

-Günde 3–4 fincan içenler (110 kişi)

-Günde 5 ve üzeri içenler

Ayrıca katılımcıların çoğunun (%77) sigara içmesi, kafein metabolizmasını etkilediği için değerlendirmeye dahil edildi.

Bulgular, kahve tüketimi arttıkça faydanın bir noktadan sonra tersine döndüğünü ve grafiksel olarak J şeklinde bir etki oluşturduğunu ortaya koydu.

3–4 FİNCAN KAHVE NEDEN EN ETKİLİ SEVİYE?

Araştırmada 3–4 fincan kahve içen grubun telomerlerinin, kahve içmeyenlere göre belirgin şekilde daha uzun olduğu görüldü.

Bu, yaş, cinsiyet, sigara, etnik köken ve tedavi türü gibi faktörler hesaba katıldığında bile değişmedi.

Bilim insanlarına göre bunun sebepleri arasında:

-Kahvedeki antioksidan bileşenler,

-Hücresel düzeyde antienflamatuvar etkiler,

-Oksidatif stresi azaltma potansiyeli gibi biyolojik mekanizmalar bulunuyor.

AŞIRI KAHVE TÜKETİMİNDE NELER OLUYOR?

Günde 5 fincan ve üzeri kahve içenlerde telomer uzunluğu korunmadı; aksine hücresel yaşlanma hızlanmış olabilir. Araştırmacılar bunun nedenini:

-Reaktif oksijen türlerinin artışı-

-Fazla kafeinin hücreleri strese sokması

-Uyku düzenini bozarak biyolojik ritmi etkilemesi gibi süreçlere bağlıyor.

Dünya sağlık otoriteleri günlük kafein tüketiminin 400 mg’ı aşmaması gerektiğini vurguluyor. Bu da ortalama 4 fincan filtre kahveye denk geliyor.

KAHVE VE BİYOLOJİK YAŞLANMA: KÜRESEL ETKİ

2021-2022 döneminde dünya genelinde 10,56 milyar kilo kahve tüketildiği tahmin ediliyor. Bu nedenle kahve tüketiminin biyolojik yaşlanma üzerindeki etkisini anlamak, yalnızca ruhsal hastalıklar açısından değil, toplum genelinde de büyük önem taşıyor.

SIK SORULAN SORULAR (SSS)

1. Kahve gerçekten biyolojik yaşlanmayı yavaşlatabilir mi?

Evet, araştırma günde 3–4 fincan kahve içen kişilerde telomerlerin daha uzun olduğunu gösteriyor. Telomerler hücresel yaşlanmanın güçlü biyolojik göstergeleridir.

2. Kimler bu faydadan yararlanabilir?

Çalışma ağır ruhsal hastalıkları olan kişiler üzerinde yapıldı; ancak mekanizma genel popülasyon için de geçerli olabilir.

3. Daha fazla kahve içmek daha fazla fayda sağlar mı?

Hayır. Günde 5 fincan ve üzeri kahve tüketimi bu faydayı tamamen ortadan kaldırabiliyor ve hücresel stresi artırabiliyor.

4. Hangi kahve türü en faydalı?

Araştırma kahve türünü ayırmadı. Ancak şekersiz, katkısız ve filtre kahvelerin antioksidan içeriği daha yüksek olabilir.

5. Kahve telomerleri ne kadar gençleştirebilir?

Araştırmaya göre 3–4 fincan kahve içenlerin telomerleri, içmeyenlere kıyasla yaklaşık 5 yıl daha genç bir biyolojik yaş ile uyumlu.

https://www.sciencedaily.com/releases/2025/12/251204024234.htm