Grönland buzu alttan da eriyor

Dünyamızın en dıştaki kılıfı olan litosferin kalınlığı bazı yerlerde 200 km’yi bulur. Fakat Grönland’da en fazla 70-80 km kadar. Anlaşıldığı üzere bunun üstteki buzul için doğrudan etkileri var.

Dünyamızın en dıştaki kılıfı olan litosferin kalınlığı bazı yerlerde 200 km’yi bulur. Fakat Grönland’da en fazla 70-80 km kadar. Anlaşıldığı üzere bunun üstteki buzul için doğrudan etkileri var.

Grönland’daki buz tabakası sadece yükselen su ve hava sıcaklığı yüzünden erimiyor. Postdam Jeoloji Araştımaları Merkezi bilim insanları, buzun, yer mantosundan dış kılıfa sızan sıcaklık yüzünden de alttan eridiğini saptadı. Bu etki bölgelere göre değişmekte ve bunun nedeni Grönland’daki çok ince litosfere bağlı. Litosferin ince olması yüzünden yer mantosundan daha fazla sıcaklık akıyor dolayısıyla da bu jeotermik ısınma ve Grönland’daki buz tabakası arasında karmaşık bir etkileşim yaşanıyor (Nature Geoscience). Bu kıtasal levhalar iklimde önemli bir rol oynuyor. Buz tabakaları ve sıcaklık artışı arasındaki etkileşim ve geri besleme süreçleri son derece karmaşıktır. Grönland yılda yaklaşık 227 gigaton buz kaybediyor ve bu şekilde deniz seviyesinde aşağı yukarı 0,7mm’lik bir değişime neden oluyor. Şu sıralar deniz seviyesi yılda üç milimetre kadar yükseliyor. Elexej Petrunin ve Irina Rogoschina ile çalışan ekip şimdi buz/iklim modelini, Gronland litosferine ait termomekanik modelle birleştirdi. Modeli üç milyon yıl kadar geriye sararak buz karot örneklerinden alınan ölçümleri de dikkate aldılar. Model hesaplamalarımız ölçümlerle çok iyi örtüşüyor. Hem buz tabakasının kalınlığı hem de sıcaklık çok kesin bir şekilde görülebiliyor diyor Petrunin. Grönland’ın litosferi 2,8-1,7 milyar yaşında ve orta Grönland’da çok incedir (70-80km). BİLİM TEKNOLOJİ EKİ