ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), hamilelikte yaygın olarak kullanılan asetaminofen (parasetamol) ilaçlarının etiketinde değişiklik süreci başlattı. Yeni karar, parasetamol kullanımının çocuklarda otizm ve DEHB riskini artırabileceğini gösteren bilimsel araştırmalara dayanıyor. Peki bu uyarı ne anlama geliyor? Hamilelikte ateş tedavisi nasıl yapılmalı? İşte detaylar...

Hamilelikte Asetaminofen Kullanımı ve Riskler

FDA, Tylenol ve benzeri asetaminofen içeren ürünlerin etiketlerinde değişiklik yapma sürecini başlattı. Kurumun açıklamasına göre, hamilelikte parasetamol kullanımı ile otizm ve DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) gibi nörolojik gelişim sorunları arasında olasılıksal bir bağlantı bulunduğuna dair kanıtlar artıyor.

FDA Komiseri Dr. Marty Makary yaptığı açıklamada, “Ebeveynlerin ve hekimlerin bu riskten haberdar olması için harekete geçiyoruz. İhtiyat ilkesi, özellikle düşük dereceli ateşlerin çoğunun tedavi gerektirmediği düşünüldüğünde, birçok kişinin hamilelikte asetaminofen kullanmaktan kaçınmasına yol açabilir. Ancak belirli durumlarda asetaminofen hâlâ makul bir seçenek olarak kalacaktır.” dedi.

Bilimsel Kanıtlar ve Çalışmalar

Büyük ölçekli kohort çalışmaları: Nurses’ Health Study II ve Boston Birth Cohort verileri, hamilelik boyunca parasetamol kullanımının çocuklarda otizm ve DEHB tanısı ile ilişkili olabileceğini gösteriyor.

Risk düzeyi: Bazı araştırmalarda riskin özellikle hamilelik boyunca kronik ve uzun süreli asetaminofen kullanımıyla daha belirgin hale geldiği belirtiliyor.

Karşıt görüşler: Bilimsel literatürde bu ilişkiyi reddeden çalışmalar da mevcut. Henüz kesin bir nedensellik kanıtlanmış değil.

FDA’nın Denge Mesajı

- FDA, ebeveynlere ve hekimlere dengeyi gözetmeleri çağrısında bulundu. Çünkü:

- Asetaminofen, hamilelikte ateş tedavisi için onaylanmış tek reçetesiz ilaçtır.

- Yüksek ateş, gebelikte fetüs için risk oluşturabilir.

- Aspirin ve ibuprofen, fetüs üzerinde iyi belgelenmiş olumsuz etkilere sahiptir ve genellikle önerilmez.

Bu nedenle FDA, parasetamolün tamamen bırakılması yerine gereksiz kullanımın azaltılması ve doktor önerisiyle kullanılması yönünde uyarıyor.

Uzmanlardan Öneriler

Düşük dereceli ateşlerde ilaçsız yöntemler (ılık duş, sıvı alımı, dinlenme) tercih edilebilir.

38°C üstü ateşlerde ya da annenin konforunu ciddi şekilde bozan durumlarda doktor önerisiyle parasetamol kullanılabilir.

Gereksiz, kronik ve yüksek doz parasetamol kullanımı önlenmeli.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Hamilelikte parasetamol kullanmak zararlı mı?
Araştırmalar, kronik veya sık kullanımda otizm ve DEHB riskinde artış olabileceğini gösteriyor. Fakat tek seferlik ya da doktor önerisiyle kısa süreli kullanım hâlen güvenli kabul ediliyor.

Parasetamol yerine ne kullanılabilir?
Hamilelikte aspirin ve ibuprofen gibi NSAİİ ilaçlar fetüse zarar verebileceği için genellikle önerilmez. Parasetamol, ateş tedavisi için hâlen en güvenli seçenektir.

 Ateş tedavi edilmezse ne olur?
Yüksek ateş, özellikle ilk trimesterde, bebekte gelişimsel risklere yol açabilir. Bu yüzden yüksek ateş mutlaka kontrol altına alınmalı.

Bu karar tüm dünyada geçerli mi?
FDA’nın kararı ABD için bağlayıcıdır; ancak uluslararası bilim camiası da konuyu yakından takip etmektedir. Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve diğer kurumların da benzer değerlendirmeler yapması bekleniyor.

https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-responds-evidence-possible-association-between-autism-and-acetaminophen-use-during-pregnancy?utm_medium=email&utm_source=govdelivery