EVRENSEL BİR ZEKÂ

THE NEW YORK TIMES

Stephen Hawking'e, normalde beş yıl içinde ölüme götüren amyotrofik lateral skleroz (ALS-motor nöron hastalığı) teşhisi kondu.

 


Einstein gibi bilimsel araştırmaları kadar yaşamıyla da ünlü. İngiliz fizikçi Stephen Hawking'e 21 yaşındayken, normalde beş yıl içinde ölüme götüren amyotrofik lateral skleroz (ALS-motor nöron hastalığı) teşhisi kondu. Ancak Hawking hayatta kaldı ve büyük başarılara imza attı. Hawking 1960'larda matematik yardımıyla kara deliklerin özelliklerini açıkladı. 1973'te Einstein'ın izafiyet kuramını kuantum mekaniğinin kurallarına uyarladı. Ayrıca kara deliklerin tamamen kara olmadıklarını, radyasyon sızdırdıklarını da gösterdi.

Şimdi 69 yaşında olan Hawking bugünlerde, Kuramsal Kozmoloji Merkezi'ndeki araştırmaları yönetiyor. Vücudunun çoğu kısmı felçli. Bir yanak kasının yardımıyla gözlüğündeki alıcıya işaret veriyor ve böylece, tekerlekli sandalyesindeki ekrandan geçen sözcüklerden birisini seçiyor. Ardından bilgisayar bu sözcükleri, Hawking'in hayranlarının iyi tanıdığı metalik bir sesle okuyor.

Hawking geçen ay, Arizona Devlet Üniversitesi Kökenler Projesi'nin desteğiyle yapılan bilim festivali için buraya geldi. Hawking "Benim Kısa Tarihim" başlıklı konferansında bilimsel keşiflerin verdiği zevkten söz etti. "Bunu seksle karşılaştıramam ama daha uzun sürüyor" dediğinde, dinleyiciler kahkahayla güldü. Hawking ertesi gün bir röportaj verdi. Görüşmeden bir hafta önce, 40 yaşındaki kızı Lucy Hawking'e on soru gönderildi. Babasını yormak istemeyen kızı, soruları birkaç günlük sürede babasına okudu. Fizikçi röportajda, önceden hazırladığı cevapları okudu. Sadece en sonda, planlanmamış bir karşılıklı konuşma oldu.

Soru: Sıradan bir gününüz nasıl geçiyor?


Cevap: Her sabah erkenden kalkıp Cambridge Üniversitesi'nde meslektaşlarımla ve öğrencilerimle çalıştığım ofisime giderim. E-posta aracılığıyla tüm dünyadaki bilim insanlarıyla iletişim kurabiliyorum. Tabii engelli olduğum için yardıma ihtiyacım oluyor. Ama her zaman durumumun yarattığı sınırlamaları aşmaya ve olabildiğince dolu bir hayat sürmeye çalışıyorum. Antarktika'dan sıfır yerçekimli ortamlara kadar dünyayı dolaştım. (Duruyor). Belki bir gün uzaya çıkarım.

S: Bazı ALS uzmanları, hastalığınızın farklı olduğunu düşünüyor. Sizin şu ana kadar fazlasıyla iyi gittiğinizi söylüyorlar. Bu tür görüşlere ne cevap veriyorsunuz?

C: Belki bende normalde iki üç yıl içinde öldüren en yaygın türdeki motor nöron hastalığı yoktur. Bir işim olması ve bu kadar iyi bakım görmem, bana kesinlikle yardımcı oldu. Motor nöron hastalığıyla ilgili çok olumlu şeyler söyleyemem. Ama hastalık bana kendime acımamayı öğretti. Benden daha kötü durumda insanlar olduğunu düşünmeyi öğretti. Şu anda hastalığın çıkışından öncesine göre daha mutluyum.

S: İsviçre'deki devasa çarpıştırıcı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) açıldığında, büyük umutlar vardı. Sizi hayal kırıklığına uğrattı mı?

C: LHC'nin neleri ortaya çıkaracağını bilmek için henüz erken. Tam güçle çalışması iki yılı bulacak. Bunu yaptığında, önceki parçacık hızlandırıcılardan beş kat büyük enerjilerde çalışacak. Bunun neleri ortaya çıkaracağını tahmin edebiliriz ama daha önceki deneyimlerimizde, yeni bir dizi gözlemde bulunduğumuzda genelde ummadığımız şeyleri bulduk. Fizik bu noktada gerçekten heyecan verici oluyor, çünkü evrenle ilgili yeni bir şey öğreniyoruz.

S: Siyasi görüşlerinizi açıklamaktan kaçınmanıza rağmen, geçen yıl ABD'deki sağlık reformu tartışmalarına dâhil oldunuz. Bunu neden yaptınız?

C: Sağlık reformu tartışmasına, 2009 yazında ABD basınında çıkan ve İngiliz vatandaşı olsaydım İngiltere'deki Ulusal Sağlık Hizmetleri Kurumu'nun beni öldüreceğini söyleyen açıklama üzerine dâhil oldum. Kendimi, buradaki yanlışı belirtmek için bir açıklama yapmaya mecbur hissettim. Ben İngiliz'im, İngiltere Cambridge'de yaşamaktayım, Ulusal Sağlık Hizmetleri Kurumu da 40 yılı aşkın bir süredir bana çok iyi bakıyor.

S: Fermilab'deki bilim insanları bir süre önce, muhabirlerimizden birinin "verilerindeki şüphe uyandırıcı bir sıçrama, yeni bir temel parçacığın hatta kimilerine göre doğadaki yeni bir gücün belirtisi olabilir" diye tarif ettiği bir şeyi duyurdu. Bunu duyduğunuzda neler hissettiniz?

C: Bunu bilmek için çok erken. Evreni anlamamıza yardımcı oluyorsa, bu kesinlikle iyi bir şey olacaktır. Ama önce, sonucun parçacık hızlandırıcılar tarafından doğrulanması gerek.

S: Geçen gün burada Tempe'de yaptığınız konuşma "Benim Kısa Tarihim" çok kişiseldi. İnsanların sizin kim olduğunuzu bilmesi için, kayıt altına alınan açıklamalar yapmaya mı çalışıyorsunuz?

C: (Beş dakika sonra). Deneyimlerimin başka insanlara yardımcı olmasını umuyorum.
 


Paylaş

Görüntülenme:
Yayınlanma Tarihi:23 Mayıs 2011

© 2024e-Psikiyatri.com, bir NPGRUP sitesidir,
e-Psikiyatri.com bir NPGRUP sitesidir. Bu sitede verilen bilgiler, site ziyaretçilerinin/hastaların hekimleriyle mevcut ilişkilerini ikame etmek değil, desteklemek için tasarlanmıştır. Bu sitede yer alan bilgiler bir hekime danışmanın yerine geçmez. Tüm hakları saklıdır.