Depresyon, çağımızın en yaygın ruhsal hastalıklarından biri. Peki depresyon tanısı nasıl konulur? Hangi kriterler dikkate alınır? İşte DSM-5 depresyon tanı kriterleri, belirtiler ve uzmanların önerileri…

Depresyon Nedir?

Depresyon, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen, duygu durumunu kalıcı olarak bozan ciddi bir ruhsal bozukluktur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre depresyon, dünya genelinde engellilik nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır.

Depresyon Tanısında Kullanılan Kriterler

Depresyon tanısı genellikle DSM-5 (Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) kriterlerine göre konulmaktadır. Bir kişide depresyon tanısı konabilmesi için en az iki hafta boyunca şu belirtilerden beş veya daha fazlasının bulunması gerekir:

- Sürekli üzüntü, boşluk hissi veya mutsuzluk

- Günlük aktivitelerden zevk alamama (anhedoni)

- Uyku sorunları (uykusuzluk veya aşırı uyuma)

- İştah değişiklikleri ve kilo kaybı/kilo artışı

- Enerji kaybı ve sürekli yorgunluk hissi

- Değersizlik veya aşırı suçluluk duygusu

- Dikkat toplama güçlüğü

- İntihar düşünceleri veya girişimleri

Depresyonun Şiddet Dereceleri

Depresyonun şiddeti, belirtilerin yoğunluğuna ve kişinin yaşamını ne kadar etkilediğine göre değişir:

Hafif Depresyon: Günlük yaşamı sınırlı düzeyde etkiler.

Orta Şiddetli Depresyon: Sosyal ilişkiler ve iş hayatı ciddi şekilde etkilenir.

Ağır Depresyon: Kişi gündelik işlevlerini yerine getiremeyecek duruma gelebilir.

Depresyon Tanısı Nasıl Konulur?

Bir psikiyatrist veya klinik psikolog, kişinin öyküsünü dinler, belirtileri değerlendirir ve gerekirse çeşitli psikometrik testler uygular. Laboratuvar testleri depresyonu doğrudan göstermez ancak tiroid hastalıkları veya vitamin eksiklikleri gibi depresyonu tetikleyebilecek fiziksel nedenler ekarte edilebilir.

Depresyonun Risk Faktörleri

- Genetik yatkınlık

- Travmatik yaşam olayları

- Kronik hastalıklar

- Madde kullanımı

- Uzun süreli stres

Tedavi Yöntemleri

Depresyon tedavisi kişiye özel planlanır. En yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

- Psikoterapi (Bilişsel Davranışçı Terapi, Psikodinamik Terapi vb.)

- İlaç Tedavisi (Antidepresanlar)

- Yaşam Tarzı Değişiklikleri (egzersiz, sağlıklı beslenme, uyku düzeni)

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Depresyon tanısı kim koyar?
Depresyon tanısı yalnızca psikiyatristler veya uzman psikologlar tarafından konulur.

2. Depresyon tanısı için test var mı?
Kan testi gibi doğrudan depresyonu gösteren bir test yoktur. Ancak depresyon ölçekleri ve uzman değerlendirmeleri kullanılır.

3. Depresyon tanısı konduktan sonra tedavi şart mı?
Evet, tedavi edilmeyen depresyon ilerleyebilir ve intihar riskini artırabilir.

4. Depresyon tedavisi ne kadar sürer?
Hastanın durumuna göre değişmekle birlikte, genellikle 6 ay ile birkaç yıl arasında sürebilir.

5. Depresyon kendiliğinden geçer mi?
Bazı hafif vakalar düzelme gösterebilir, ancak çoğu durumda profesyonel destek gereklidir.