Cinayet başkenti hayata dönüyor

David Lujana 2010 yılında Juarez'deki restoranını kapatıp Texas El Paso'ya taşındığında, karısı kaçırılmaya çalışılmış ancak sağ kurtulmuştu ve şehirde günde sekiz cinayet işleniyordu.

David Lujana 2010 yılında Juarez'deki restoranını kapatıp Texas El Paso'ya taşındığında, karısı kaçırılmaya çalışılmış ancak sağ kurtulmuştu ve şehirde günde sekiz cinayet işleniyordu.

Burası Meksika'nın cinayet şehri ve toplu göçlerin mekânıydı. Şehir nüfusunun üçte biri, birkaç kanlı yıl geçirdikten sonra şehirden kaçıyordu. Ancak şimdi, tıpkı Bay Lujana gibi gençlerin başını çektiği binlerce insan şehre geri dönüyor. Şiddet oranının eskisinin dörtte birine düştüğü, uyuşturucu savaşlarının tahribatının kalıcı sembolü Juarez şehri, buradaki çoğu insanın değimiyle büyük bir dönüşümü tecrübe ediniyor. Her hafta yeni bir restoran açılıyor. Bazı mahallelerde okullar ve evler yavaş yavaş tekrar dolmaya başlıyor, gece kulüpleri hafta sonları durmadan işliyor ve endişe içinde yok olmadan, çalışma ve eğlenme özgürlüğü arzulayan gençlerle doluyor. Birkaç ay önce şehre geri dönen Lujana, "Burası farklı bir şehir. Uyuşturucu satıcıları ortadan kayboluyor, artık şehir narkotik olmak için uygun bir yer değil." diyor. 1880'lerdeki, ilk Meksika demiryolu boyunca kuzeye doğru yol alan göçmenlerden tutun da, bir sonraki yüzyılda fabrikaların ve serbest ticaretin büyümesi ile Juarez, Meksika'da sürekli bir öncü rol oynamıştır. Ancak daha 2008 de başlayan ve üç yıl süren seri cinayetler şehre ölüm getirdi. Şimdi ise tekrar bir rahatlama var. Bazıları şiddetin azalmasını, polisin saldırgan tutuklama politikasına bağlarken diğerleri ise, en azılı katillerin öldüğünü veya şehirden kaçtığını yada Sinaloa uyuşturucu kartelinin rakiplerini kolayca alt ettiğini, böylece şehre her an bozulabilecek bir barış ortamı bıraktıklarını söylüyor. Meksika'nın kanunsuzlukla mücadelesi artmaya devam ederken, Juarez'in Meksika için nasıl bir ders olduğu da belirsizliğini koruyor. Zorbalar ve çeteler arasında bölünmüş, ulus genelinde firarların, tüyler ürperten cinayetlerin, adam kaçırmaların rekor düzeyde hala manşetleri işgal ettiği iki Pasifik devletinde federal yetkililer, olaylar üzerinde kontrol mücadelesi veriyor. Artık şehrin büyük bir kısmı yenilenmiş görünüyor ve kendini de böyle hissediyor. İki yıl önce işletmeler kapatılırken veya haraçtan kaçmak için gizlice devam ettirilirken, Juarez billboardlarında üzücü ve eski konular yer alırdı. Restoranlar birliği başkanı Cristina Cunningham, "Herkes, fareler gibi gizlenmek zorundaydı" diyor. Şimdi ise parlak ve yeni afişler, dans stüdyolarının, satılık evlerin ve yakın zamanda en az 15 lokantanın daha açıldığı Boulevard Gomez Marin'deki yeni restoranların reklamlarını yapıyor. Posterler, sirkler gibi yıllar sonra ilk kez geri dönüş yapan etkinliklerin tanıtımını yapıyor. Hava kararınca trafik bile oluyor. 25 yaşındaki Jesus Rodriguez, "Artık sokaklarda yürüyebilirsiniz. Elbette dikkatli olmalısınız ama en azından bunu yapabilirsiniz" diyor. El Paso'da iken bir restoran sahibi olan Lujana ve iş ortağı Luis Rodriguez, orada mutlu değildi. Rodriguez, "İş kuruyorduk, vergi ödüyorduk ama iyi muamele görmüyorduk. Bu gerçekten çok üzücüydü" diyor. Yaklaşık bir yıl önce, kiraların yüzde 60 daha ucuz olduğu sınırın Meksika tarafında yer bakmaya başladılar. Bazı restoranların yakınında bir yer buldular. Kısa süre önce akşam yemeği de çıkarmaya başladılar ve El Paso'da bıraktıkları yerden Brezilya ızgarasını yeniden servise koydular. "Ben iyimserim. Önceleri arkadaşlarım eğlenmek için El Paso'ya giderdi. Şimdiyse buraya geliyorlar" diyor Lujana. Juarez'de bir gecelik seyahat önceden çılgınlık olarak kabul edilirdi, şimdi ise çoğu insan için çekilen zahmete değer bir macera. Yeni piyasada açılan ilk kulüplerden biri olan Aura her Perşembe - Cuma günleri bir paket kampanya sunuyor. El Paso'dan servis, oda, açık bar ve sınır üzerinden dönüş yolculuğu dahil paketin fiyatı 350 dolar. Bin 200 kişilik kapasitesi olan Aura'nın ortağı Arturo Velarde, "İşler iyi. Umarım böyle devam eder!" diyor. Uzmanlar, Juarez'in nüfusunun 1970'den 2000'e kadar 1.2 milyona ulaşarak üç kat arttığını söylüyor. Turizm ise, 2007'deki oranın yarısı kadar… Şehri terk edenlerin sadece yüzde 10'unun geri döndüğü tahmin ediliyor. Hüküm giyme oranları ise hala yüksek. Haraç problemi de hala devam ediyor, çoğu fakir mahalleyse ölü gibi yaşıyor. Ancak, çoğu insan için de umutlar yükselmeye başlıyor. Lujana, yakın zamanda arkadaşlarının ve akrabalarının çoğunun yeni fikirlerle ve Juarez'i daha başarılı, daha emin ve eğlenceli bir yer yapma kararlılığı ile şehre döndüklerini söylüyor. "Buradaki genç insanlar olarak, biz artık farklı bir kültür istiyoruz. Farklı bir hayat istiyoruz." THE NEW YORK TIMES