Çekingen okapiler baskıya gelemiyor

Ürkek bir hayvanı üremeye ikna etmek son derece zor bir iş. Okapiler ise baskıya gelemiyor.

Ürkek bir hayvanı üremeye ikna etmek son derece zor bir iş. Okapiler ise baskıya gelemiyor.

New York'taki Bronx Hayvanat Bahçesi'nde, 18 ay kadar hassas bir çiftleşme ve büyüme evresinden sonra geçen ay halka takdim edilen yavru okapi M'bura, zebra çizgili bodur bacaklarını çocuklardan oluşan bir hayran kalabalığının karşısında esnetiyordu. New Jersey'den 7 yaşındaki Dagney Donaldson, "Bir zebra atı!" diye bağırdı. Tam olarak doğru sayılmaz. Okapiler zürafanın bilinen yegâne akrabası, fakat bir antilobun siluetine sahipler. Ürkeklikleriyle ünlü olan bu hayvanlar doğada diğer hayvanlardan (buna diğer okapiler de dâhil) kaçmak konusunda o kadar maharetliler ki Batılı araştırmacılar onları ilk defa 1901'de keşfetti. Böylesine anti-sosyal bir hayvanı kontrollü bir ortamda doğadan uzakta çiftleştirmek, sabır, genetik bilgi ve duygusal zekanın bir bileşimini gerektiriyor. Şu an gayet sağlıklı 5 aylık bir yavru olan M'bura, Bronx'taki loş yaşam alanında gezinirken hayvanat bahçesi görevlilerinin kutlama yapması boşuna değil. Amerika'daki hayvanat bahçelerinde 44'ü erkek, 46'sı dişi toplam 90 okapi var. Kongo'daki Ituri yağmur ormanlarının belli bölgelerinde 10 bin ila 35 bin okapi olduğu tahmin ediliyor. Bu hayvanlar "tükenme tehlikesinin eşiğinde" diye sınıflanıyor fakat Kongo'daki Vahşi Hayatı Koruma Topluluğu'nun envanter ve gözlem birimi koordinatörü olan ve Bronx Hayvanat Bahçesi'ni denetleyen Ashley Vosper'a göre okapiler muhtemelen zoologların düşündüğünden daha büyük bir tehlike altında. Okapilerin üremesini sağlamak ne kadar zorsa, diğer hayvanlar yaklaştığında kaçma eğilimleri nedeniyle saymak da o kadar netameli bir iş. Vosper, "Doğada bir okapi görmeniz çok zor. İzlere, dışkıya ve buna benzer işaretlere bakmak zorundasınız" diyor. Hayvanat bahçeleri üremeyi kolaylaştırmak için okapiler arasındaki engelleri ortadan kaldırıyor. İki okapinin çiftleştirilmesi Hayvanat Bahçeleri ve Akvaryumlar Birliği'yle başlıyor. Bu kurum Amerika'daki tüm okapiler hakkındaki genetik bilgiyi kayıt altına alıyor. Çiftler akrabalar arası çiftleşmeyi önleyip yavrulardaki genetik çeşitliliği azamiye çıkaracak şekilde seçiliyor. Bronx Hayvanat Bahçesi'nde çiftleşme için seçilen okapiler, aralarında çok kademeli bir sürgülü kapı olan bitişik kafeslere konuyor. İlk başta kapı hayvanların birbirini koklamasına imkân verecek kadar aralanıyor. Eğer saldırgan tepki vermezlerse kapının bir parçası daha, bir veya iki hafta sonra bu kez birbirlerini görebilmeleri, bir hafta sonra da birbirlerine dokunabilmeleri için açılıyor. M'bura'yı dünyaya getirmek, anne-babasının daha önce çiftleşmiş olmasından dolayı bir nebze daha kolay olmuş. İkisi bu kez Mart 2010'da yan yana konmuş ve M'bura 2 Haziran'da dünyaya gelmiş. Fakat doğum üreme sürecinin sonu değil. Hayvanat Bahçeleri ve Akvaryumlar Birliği'nden Ann Petric, "Genelde ilk 30 gün yenidoğanların yaşaması açısından en riskli dönem. Okapi bebeklerinin yaklaşık ilk bir yılsa ölüyor" diyor. ABD'deki okapiler için 2011 iyi bir yıl oldu. Şu ana kadar altı doğum gerçekleşti. Florida'daki Disney Hayvan Krallığı geçen ay 1 Ekim'de parkta dişi bir okapi dünyaya geldiğini açıkladı. Eylül'de San Diego Hayvanat Bahçesi'nde bir okapi daha doğdu. Disney'in hayvan programlarından sorumlu Matt Hohne, okapilerin parka çok fazla ziyaretçi çekmediğini fakat gelenleri epey etkilediklerini söylüyor. "İlk başta gergedanlar veya filler gibi ilgi uyandırmıyorlar olabilirler, fakat insanlar bir kez gelip keşfettiğinde onları seviyor" diyor.  THE NEW YORK TIMES