Buz pateni yapılacak bir mezarlık

Daha önceki hiçbir Olimpiyat organizasyonunun çalışmaları Soçi'deki gibi sıfırdan başlamamıştı. İşte buz pateni yapılacak bir mezarlık.

Daha önceki hiçbir Olimpiyat organizasyonunun çalışmaları Soçi'deki gibi sıfırdan başlamamıştı. İşte buz pateni yapılacak bir mezarlık.

Spor salonlarından kızak pistlerine, kayak tesislerinden dar bir vadi boyunca tırmanan teleferik hattına dek neredeyse her şey, bir deste boş kâğıt üzerinde planlandı. Ama kâğıtta etrafından dolaşılması gereken bir leke vardı; planlamacıların vicdani olmasa da yasal sebeplerle kaldıramayacağı mezarlarla dolu küçük bir koru. Rus Olimpiyat yetkilileri , Karadeniz kıyısındaki düz bir ovada yer alan ve Kıyı Öbeği adı verilen daire şeklindeki alanın sıkışık oluşundan bahsediyor. Burası kayak yarışları, snowboard, biatlon ve tek kişilik kızak yarışı gibi açık hava etkinliklerinin yapılacağı Dağ Öbeği'ne arabayla bir saatlik mesafede. Bir meydanı çevreleyen halka şeklindeki dar bir alanda bulunan modern buz hokeyi salonunun hemen yanında, hokey topu şeklindeki daha küçük bir salon var. Curling yarışmaları için inşa edilmiş küçük gri bina, alçak çatılı hız pateni tesisinin yanında cüce gibi kalıyor. Renkli cam panellerle kaplı mavimsi paten salonu "Iceberg" ve çaprazlama yerleştirilmiş çelik kirişlerden oluşan beyaz bir dış iskelete oturtulmuş 40 bin açık hava koltuğuyla Fisht Olimpiyat Stadı da aynı bölgede. Ayrıca sofu Ortodoks tarikatı Eski İnançlılar'ın mensuplarının yattığı asırlık bir mezarlık da var. Burası, etrafındaki kargaşadan (şimdi inşaatlar, Şubat 2014'te Olimpiyatlar başlayınca da yarışmalar) etkilenmeyen heybetli bir yer. Bu mezarlığın farkına varanlar, Rusya'nın 2007'de oyunları düzenleme hakkını almasından hemen sonra, tesislere yer açmak için binlerce bölge sakininin evler i nden çıkarılmasını hatırlayacaktır. Alçak tarım arazileri buldozerle temizlenirken, arazinin sahibi olduğuna dair belge gösterebilenlere ya ödeme yapıldı ya da yakındaki yeni inşa edilmiş evlerden verildi. Yoksulların yerlerinden edilişi İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi kuruluşlarca dikkatle izlendi ve ağır şekilde eleştirildi. Olimpiyat sürecinde sıkça yaşanan bu olayın en bilinen örneği, 2008'deki Pekin Olimpiyatları öncesinde eski semtlerin yıkılmasıydı. Sene başında yöre sakinlerine adil anlaşmalar önerildiğini söyleyen Soçi 2014 Düzenleme Komitesi Başkanı Dimitri Çernişenko, geriye kalan az sayıdaki kişinin hâlâ oturdukları yerler üzerinde hak sahibi olmadığını belirtiyor. Çernişenko, "İnanın, bu kadar çaba ve kaynak harcadığımız bu işte ülkenin itibarı birkaç aileye para vermekten çok daha önemli. Tabi, her talebi incelediğimiz için herkese adil davranıldı" diyor. Önerilen anlaşmayı reddedenlerden biri olan 72 yaşındaki Prokofey Droviçev, yeni spor komplekslerinin inşasını dar bir sokaktaki küçük bir dükkânın arkasında bulunan köhne evinden izlemiş. Devletin taşınması için yaptığı teklifi birkaç yıl önce reddeden Droviçev, başka bir teklif gelmeyebileceğini biliyor. Droviçev tercüman vasıtasıyla, "Hak ettiğim parayı verirlerse giderim. Ama çok da uzağa değil. Burası memleketimiz. Atalarımız o mezarlıkta yatıyor" diyor. Zulümden kaçmak için asırlar önce topluca Rusya'yı terk eden Eski İnançlılar'ın birçoğu, dünyanın değişik y erlerine d ağıldı. Ç ar I I. Nikola'nın ülkeye davet ettiği bu insanların yüzlercesi, 1911'de Karadeniz sahilindeki küçük arazilere yerleşti. Mezarlık da 1915'te yapıldı. Halkın çoğu yakın zamana dek, bir devlet çiftliğinde çalışıyormuş. Komşu ülkelerden gelen göçmenlerle paylaşılan bu çiftlikler ve mahalleler şimdi Olimpiyat inşaatları ve iddialı kentsel gelişim projeleri tarafından yok ediliyor. Planlarda sadece mezarlığa dokunulmuyor. Olimpiyat yetkilileri, mezarlığın yaklaşık bir hektar büyüklüğünde olduğunu söylüyor. Yetkililere göre, eksik kayıtlar nedeniyle mezarlıkta kaç yüz veya kaç bin Eski İnançlı'nın yattığı belirsiz. Ama Droviçev'in anne babası ve dedeleri de onlar arasında. Droviçev onlarla aynı yere gömülmek istediğini söylüyor. Eski İnançlılar önceki yıllarda inşaat alanından izinle geçerek mezarlığı ziyaret edebildi. Olimpiyat sonrasında boş beton sahalar ve tek parça spor salonlarının (bazıları sonradan sökülüp Rusya'nın başka şehirlerinde yeniden kurulabilecek şekilde tasarlandı) arasından geçerek bu ziyareti yapmak daha kolay olacak. Droviçev ile geriye kalan diğer kişilerin eski evlerinin hemen yanında bir park inşa ediliyor. Sayısız başvuruya rağmen, a rı kovanını andıran Olimpiyat tesisi inşaat sahasının derinlerindeki mezarlığa giriş izni alamadım. Mezarlığın oyunlar sırasında halka açık olacağını söyleyen Çernişenko, "Orası hapishane değil. Oyunlar başlayana dek çevre düzenlemesi yapacağız. Birkaç ağaç dikecek ve mezarların manzarasını koruyacağız" diyor. THE NEW YORK TIMES