Böcek ilaçları arıları şaşırtıyor

Dünya genelindeki arı ölümlerinin çok sayıda nedeni var. Böcek ilaçları arıları şaşırtıyor.

Dünya genelindeki arı ölümlerinin çok sayıda nedeni var. Böcek ilaçları arıları şaşırtıyor.

Yaşam alanlarının bozulması ve parazitler dışında böcek ilaçları da önemli bir rol oynuyor. Böcek ilaçları arıları şaşırtarak yön bulmalarını zorlaştırıyor. Biyologlar şimdi şaşırma sırasında beyinde nelerin yaşandığını açıkladı. 2006’da Kuzey Amerika’da yaşanan büyük arı toplu ölümleri “Colony Collapse Disorder” olarak isimlendirildi. ABD’deki arı topluluklarının yarısından fazlası öldü. Avrupa’da da durum benzer bir şekilde yaşandı. Olası sebepler ne kadar çeşitliyse de - Varroa parazitleri, iklim değişimi, elektronik kirlenme vs.- böcek ilaçlarının da önemli bir rol oynadığı da o kadar kesin. Özellikle de iki tür böcek ilacı çok etkili: birincisi böceklerin sinir sistemini etkileyerek felç ve ölüme neden olan nikotinimsi maddeler (Neonicotinoid). Bu maddeler mısır tohumuna karıştırılıyor. Diğer zararlı madde ise arıları Varroa parazitlerinden korumak için kullanılan fosforik asit ester. İki maddenin de arılar üzerinde olumsuz etki yaptığı şimdiye kadar birçok araştırmayla kanıtlanmıştır. Newcastle Üniversitesi biyologları Sally Williamson ve Geraldine Wright birkaç hafta önce Journal of Experimental Biology dergisinde, bu iki maddenin kombinasyonunun özellikle de böceklerin öğrenme ve hatırlama yetileri için zararlı olduğunu gösterdi. Bu karışımın etkisinde kalan arılar sadece dört gün sonra bellek ve öğrenme görevlerinde önemli hatalar yapmış. Doğal ortamda bu maddeler arıların yön bulmalarını zorlaştırarak beslenme alanlarını ve kovanlarını hatırlamamalarına neden olabilir. Dundee Üniversitesi’nden Mary Pamer’in geçen hafta yayımlanan araştırması ise biraz daha ayrıntılı. Araştırmacı zehirli maddelerin etkisinde kalan arıların beyninde yaşananları incelemiş. En önemli süreç böceklerin beyninde yer alan mantar cisimciğinin (Corpora pedunculata) belli başlı sinir hücrelerinde işliyor. Böceklerdeki bu beyin bölgesi bellek ve öğrenme gibi bilişsel yetilerden sorumlu. Sonuç: İki kimyasal da söz konusu sinir hücrelerinin daha kötü etkinleşmesine ve uyarıları daha kötü iletmelerine neden oluyor. Etkileri arttığı için kombinasyon son derece zararlı. İki madde de söz konusu beyin bölgelerindeki tüm bilişsel yetilerin önemli ölçüde zayıflamasına yol açıyor. Bunlara çağrışımsal öğrenme, hatırlama ve mekânsal yön bulma da dahil. Arılar kokladıklarını akılda tutmakta zorlanıyor ve bu da beslenme ve uçma davranışlarını olumsuz etkiliyor. 13 AB ülkesi bu kimyasalları yasaklıyor. BİLİM TEKNOLOJİ EKİ