Columbia Üniversitesi araştırmacıları, çocukluk travmasının beyinde depresyon ve intihar eğilimini tetikleyen SGK1 adlı kimyasalı artırdığını keşfetti. Yeni bulgular, mevcut antidepresanlara dirençli hastalar için umut ışığı olabilir.

TRAVMA VE DEPRESYON ARASINDAKİ KİMYASAL BAĞ

Columbia ve McGill üniversitelerinden nörobilimciler, çocuklukta yaşanan travma ve stresin beyinde SGK1 adı verilen bir proteini yükselttiğini tespit etti. SGK1 seviyesindeki artışın, depresyon ve intihar düşüncelerini tetiklediği belirlendi. Bu keşif, klasik SSRI türü antidepresanlara yanıt vermeyen kişiler için yeni bir tedavi dönemi başlatabilir.

SGK1 PROTEİNİ NEDİR VE NASIL ETKİLİYOR?

SGK1 (Serum/Glucocorticoid Regulated Kinase 1), stres hormonlarıyla ilişkili bir beyinsel proteindir. Araştırmacılara göre, çocukluk döneminde yaşanan istismar, ihmal veya aile içi çatışmalar gibi olumsuzluklar, SGK1 üretimini artırıyor. Bu durum, beynin stres tepkisini kalıcı olarak değiştirerek yetişkinlikte depresyon ve intihar eğilimini artırıyor.

ÇALIŞMANIN BİLİMSEL BULGULARI

Araştırma kapsamında, intihar eden bireylerin beyin örneklerinde yüksek SGK1 seviyeleri bulundu. Özellikle çocukluk travması geçirenlerde bu oran diğerlerine göre iki kat fazlaydı. Ayrıca, erken yaşta zorluk yaşamış çocuklarda SGK1 gen varyantı taşıyanların ergenlik döneminde depresyona daha yatkın olduğu tespit edildi.

YENİ ANTİDEPRESAN UMUDU: SGK1 İNHİBİTÖRLERİ

Bilim insanları, SGK1’i bloke eden ilaçların depresyonu önleyebileceğini öne sürüyor. Farelerde yapılan deneylerde bu ilaçlar, stres altında depresif davranışları engelledi. SGK1 inhibitörleri hâlihazırda kalp ritim bozukluğu gibi hastalıklarda test ediliyor. Columbia ekibi şimdi, travma geçmişi olan depresyon hastalarında klinik denemelere hazırlanıyor.

ERKEN TRAVMANIN YETİŞKİNLİKTEKİ GÖLGESİ

Araştırmalar, ABD’de majör depresyon teşhisi konulan yetişkinlerin yaklaşık %60’ının çocuklukta bir tür travma yaşadığını gösteriyor. Uzmanlara göre bu durum, biyolojik olarak farklı bir depresyon türünü işaret ediyor. Bu nedenle, klasik antidepresanlar travma geçmişi olanlarda etkisiz kalabiliyor.

EN ÇOK SORULAN SORULAR (FAQ)

1. SGK1 nedir?
SGK1, stres hormonu kortizolle ilişkili bir proteindir. Beyindeki yüksek SGK1 seviyeleri, depresyon ve intihar düşünceleriyle bağlantılıdır.

2. SGK1’i engelleyen ilaçlar mevcut mu?
Henüz depresyon için onaylanmış SGK1 inhibitörü bulunmuyor; ancak kalp hastalıkları için test edilen ilaçlar umut verici sonuçlar veriyor.

3. Çocukluk travması neden depresyona yol açar?
Erken yaşta yaşanan duygusal veya fiziksel travmalar, beynin stres tepkisini kalıcı olarak değiştirir. Bu durum, yetişkinlikte depresyona biyolojik yatkınlık oluşturur.

4. Yeni tedaviler ne zaman kullanılabilir?
Columbia Üniversitesi ekibi, SGK1 hedefli klinik deneylere önümüzdeki birkaç yıl içinde başlamayı planlıyor.

BİLİM İNSANLARINDAN UMUT VEREN GELİŞME

Dr. Christoph Anacker liderliğindeki çalışma, SGK1’in depresyon ve intiharın biyolojik kökeninde kritik rol oynadığını kanıtladı. Bu bulgular, özellikle çocukluk travması yaşamış milyonlarca insan için yeni nesil antidepresanların yolunu açıyor.

Kaynak: Columbia University Irving Medical Center, Molecular Psychiatry (2025)

https://www.sciencedaily.com/releases/2025/11/251110021114.htm