Bilgisayarlar zihnimizi okuyor

ODTÜ ve Koç Üniversitesi araştırmacıları, beyin verilerini kullanarak zihinden geçenleri okuyabilen bilgisayar programı geliştirdi. Bilgisayarlar zihin okuyacak.

ODTÜ ve Koç Üniversitesi araştırmacıları, beyin verilerini kullanarak zihinden geçenleri okuyabilen  bilgisayar programı geliştirdi. Bilgisayarlar zihin okuyacak.

Proje yürütücüsü ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr.  Fatoş T. Yarman Vural, Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim üyesi Yrd. Doç.  Dr. İlke Öztekin'le birlikte geliştirdikleri “Beyin Verileri Kullanarak Zihinden  Geçenleri Kestiren Bilgisayar Programı” projesini anlattı.

BEYİN NASIL ÇALIŞIR

Yarman Vural, Google şirketinin maddi desteğiyle başladıkları  projelerinde ileride bilgisayarların “akıl okuyabildiği” sistemler geliştirmeyi  hedeflediklerini söyledi. Bu amaç için MR makinesinde birtakım deneyler yaptıklarını, insanların  çeşitli duygularını canlandırarak beyin sinyallerini kaydettiklerini ifade eden  Vural, bu verileri bilgisayar ortamında modellediklerini söyledi. Yarman Vural, çalışmaya ilişkin şu bilgileri verdi: “İnsan beyninden manyetik rezonans görüntüleme ile kaydedilen sinyalleri  kullanarak, düşündüğümüz nesneleri tahmin eden özgün bir bilgisayar programı  geliştirdik. Geliştirilen yöntemde, önce kişinin beyin sinyalleri kaydedilerek bir  bilgisayara yükleniyor. Bilgisayar kişinin beyninin yaklaşık bir düşünce modelini  çıkararak öğreniyor. Daha sonra bu kişiden gelen yeni sinyaller ölçüldüğünde  bilgisayar kişinin ne düşündüğünü kestirmeye çalışıyor. Soyut duygu durumlarından  kişinin mutlu, yılgın, sinirli olup olmadığını belirleyebiliyoruz. Bunun yanında  sistemimiz, akıldan geçen somut nesneleri de okuyabiliyor. Mesela akıldan geçen  renkleri, nesneleri, hayvanları, kılık kıyafetleri, sebze ve meyveler gibi bazı  nesneleri doğru tahmin edebiliyor. Şu anda bizim tanımladığımız 10 grupta  topladığımız nesneleri de doğru tahmin edebiliyor. Doğru tahmin oranlarımız ise  yüzde 80'nin üzerinde.”

“DENEY MR'DA YAPILIYOR”

Deneyin yapılabilmesi için kişinin MR makinesinin içine konulması  gerektiğini anlatan Yarman Vural, “Şimdilik deneyin yapılması için bu gerekiyor.  Ancak bu çok külfetli bir iş. Modelleri tamamen Türkiye'de geliştirdik. Dünyadaki  en iyi modeller olduğunu söyleyebiliriz. Literatürden takip ettiğimiz  sistemimizin performansı benzerlerine oranla çok çok daha ileri” dedi. Prof. Dr. Yarman Vural, insanoğlunun akıllı makineler yapmayı başardığına  işaret ederek, bu makinelerin insanlardan daha iyi satranç oynadığını, çok daha  hızlı hesap yapabildiğini vurguladı. “Ama şimdi ilk kez, bu yapay zekalı makineler kendisini yaratan doğal  zekayı anlamaya çalışıyor” diyen Yarman Vural, bunun çok heyecan verici olduğunu  söyledi. Yarman Vural, “Henüz başlangıç aşamasındayız. Geliştirdiğimiz sistem  şimdilik sadece kendisine daha önceden öğrettiğimiz düşünceleri anlayabiliyor ve  yüzde 80 oranında doğruluk payına sahip. Bu yüzden daha da geliştirilmesi  gerekiyor” diye konuştu.

GOOGLE NEYİ HEDEFLİYOR?

Proje yürütücüsü Prof. Dr. Fatoş T. Yarman Vural, ODTÜ Bilgisayar  Mühendisliği Bölümünde makine ile görme ve öğrenme yöntemleri konusunda  çalışıyor. Projenin Koç Üniversitesi tarafında yer alan Yrd. Doç. Dr. İlke Öztekin  ise beyin sinyallerini değerlendirerek bellek süreçlerini çalışan bir bilişsel  psikolog ve nörobilimci. Projede yer alan araştırma görevlileri Mete Özay, Orhan  Fırat, Itır Önal ve Ömer Ekmekçi geliştirilen algoritmaları canlandırıyor. Projenin finansmanını ise ABD'nin Google şirketi sağlıyor. Google,  ileride düşünce ile yönetilen arama motorları geliştirebilmek ve arama  motorlarını kişinin o anki duygu ve düşüncelerine göre yönlendirebilmek amacıyla  projeyi destekliyor. A.A