Japonya’daki Osaka Metropolitan Üniversitesi bilim insanları, Alzheimer hastalığına umut olan lecanemab adlı ilacın etkilerini inceledi. Araştırma, ilacın amiloid plaklarını başarıyla temizlediğini ancak beynin doğal atık temizleme (glimfatik) sistemini kısa vadede eski haline getirmediğini ortaya koydu.

Bu bulgu, Alzheimer tedavisinde yalnızca amiloid plaklarını hedef almanın yeterli olmadığını gösteriyor. Uzmanlara göre, hastalığın kökeninde sinir hücre hasarı, damar sertleşmesi ve atık birikimi gibi çok sayıda etken bulunuyor.

Amiloid Plakları Temizlense de Beyin Kendini Toparlayamıyor

Araştırmayı yürüten Tatsushi Oura ve Dr. Hiroyuki Tatekawa, tedavi sonrasında bile hastaların sinir hasarlarının devam ettiğini gözlemledi. Beynin doğal atık temizleme sistemi olan glimfatik sistem, sağlıklı bireylerde beyin omurilik sıvısını dolaştırarak zararlı proteinleri temizler. Ancak Alzheimer hastalarında bu sistem, amiloid-β (Aβ) birikimi nedeniyle bozuluyor.

Bilim insanları, DTI-ALPS indeksi adlı özel bir görüntüleme yöntemiyle hastaların beyinlerindeki atık temizleme etkinliğini tedavi öncesi ve sonrası karşılaştırdı. Üç ay süren izleme sonunda anlamlı bir iyileşme saptanmadı.

Alzheimer Sadece Plaklardan İbaret Değil

Uzmanlara göre Alzheimer, çok faktörlü bir nörodejeneratif hastalık. Amiloid birikimi, damar sertliği, inflamasyon (iltihaplanma) ve beyaz madde lezyonları gibi farklı mekanizmalar aynı anda hastalığın ilerlemesine katkı sağlıyor. Bu nedenle, yalnızca bir biyolojik yolu hedefleyen ilaçlar kalıcı bir iyileşme sağlamayabiliyor.

Araştırmacılar, gelecekte yaş, hastalık evresi ve beyaz madde hasarı gibi faktörleri değerlendirerek tedavinin kişiselleştirilmesi gerektiğini belirtiyor.

Uzmanlardan Uyarı: “Erken Müdahale Hayati”

“Lecanemab Aβ’yı azaltsa bile, glimfatik sistemdeki bozulma kısa vadede toparlanmayabilir,” diyor araştırmacı Oura.

“Yaş, hastalığın evresi ve beyaz madde lezyonları gibi faktörlerin dikkate alınması, doğru tedavi stratejisini belirlemek için çok önemli.”

Bu sonuçlar, Alzheimer tedavisinde erken tanının ve çoklu hedefli ilaç stratejilerinin önemini bir kez daha ortaya koyuyor.

Alzheimer Hakkında En Çok Sorulan Sorular

1. Lecanemab Alzheimer’ı tamamen iyileştiriyor mu?

Hayır. Lecanemab, beyin plaklarını temizleyerek hastalığın ilerlemesini yavaşlatıyor ancak sinir hasarını geri çeviremiyor.

2. Beynin glimfatik sistemi nedir?

Glimfatik sistem, beyinde biriken zararlı protein ve metabolik atıkları temizleyen doğal bir sıvı dolaşım ağıdır. Alzheimer hastalarında bu sistem bozulduğu için atık birikimi artar.

3. Alzheimer neden sadece yaşlılarda görülür?

Yaş ilerledikçe beyin damarlarının esnekliği azalır, glial hücreler zayıflar ve protein birikimi kolaylaşır. Bu nedenle Alzheimer genellikle yaşlı bireylerde ortaya çıkar.

4. Erken tanı mümkün mü?

Evet. Beyin görüntüleme yöntemleri, bilişsel testler ve biyobelirteç analizleriyle erken tanı mümkündür. Erken teşhis, tedavi başarısını artırır.

Yeni Umutlar, Yeni Soru İşaretleri

Journal of Magnetic Resonance Imaging dergisinde yayımlanan bu çalışma, Alzheimer araştırmalarında önemli bir dönüm noktası oluşturdu. Lecanemab gibi amiloid hedefli tedaviler, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ancak tek başına mucize çözüm değildir. Alzheimer’ı durdurmak için çok boyutlu, kişiye özel tedavi yaklaşımları gereklidir.

https://www.sciencedaily.com/releases/2025/11/251111005944.htm