Baykuşların gizemli dünyası çözülüyor

Küresel Baykuş Projesi'nin Başkanı David Johnson, baykuşların tanımları, doğal tarihleri, genetikleri, ses özellikleri, tahmini nüfusları, haklarındaki mitler ve efsanelerle, dünya baykuşlarına dair geniş bir veritabanı oluşturmak için 65 ülkeden araştırmacıyla birlikte çalışıyor.

Küresel Baykuş Projesi'nin Başkanı David Johnson, baykuşların tanımları, doğal tarihleri, genetikleri, ses özellikleri, tahmini nüfusları, haklarındaki mitler ve efsanelerle, dünya baykuşlarına dair geniş bir veritabanı oluşturmak için 65 ülkeden araştırmacıyla birlikte çalışıyor.

Johnson, Batılıların kökleri en az antik Yunan'a dayanan ve gri, "parlak gözleriyle" bilgelik tanrısı Athena ile ilişkilendirilen baykuşu sevdiklerini söylüyor. Fakat bazı ülkelerde de el değmemiş ağaçların olduğu ve yuvaların son derece büyük olduğu mezarlıklara yuva yaptıkları için, baykuşun "uğursuzluk" ve "ölüm habercisi" olarak kabul edildiğini söylüyor. Batı lı lar arasında, kafasını 270 derece döndürebilen baykuş en sevilen kuş olarak penguenle yar ışıyor. Washington'daki Smithsonian Doğa Müzesi ve Doğa Tarihi Müzesi'nden Paleontolog David J. Bohaska, "Baykuşları herkes sever" diyor. Baykuşlara bu kadar aşina olmamıza rağmen, bilim insanları onlara dair bazı detayları yeni yeni anlamaya başlıyor. Örneğin araştırmacılar peçeli baykuşların birbirlerine karşı cömert olabildiklerini, yiyeceklerinin bir bölümünü düzenli olarak kendilerinden daha küçük olan aç kardeşlerine verdiklerini keşfetti. Bu, hayvanlar arasında ender rastlanan bir fedakârlık örneği. Bilim insanları aynı zamanda peçeli baykuşların ihtiyaç ve isteklerini birbirlerine kural lara dayal ı karmaşık bir çağrı, şakıma, bağırma ve ötme silsilesi içinde ilettiklerini ortaya çıkardı. Araştırmacılar şimdi bu dili deşifre etmeye çalışıyor. Diğer araştırmacılar, Avrasya'da soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Blakiston balık baykuşu gibi daha tuhaf orantılara sahip ve daha ender baykuşların hayatlarını takip ediyor. Vahşi Yaşamı Koruma Vakfı'nın Rusya programından Jonathan Slaght'a göre, yaklaşık bir metre boyunda, beş kilo ağırlığında olan ve kanat uzunluğu 2 metreye ulaşan Blakiston, dünyanın en büyük baykuşu. Baykuş, ağaçtaki bir ayıya benzetilebilir. Bu güçlü yırtıcı, nehirden kendi ağırlığının iki-üç katı ağırlıkta bir somon balığını çekip çıkarabiliyor. Yırtıcılık, menzili Çin'in kuzeydoğusu, Rusya'nın Uzak Doğu'suna ve Kuzey Kutbu dairesine uzanan, kara kışta çiftleşip yuva yapan bir kuş için olmazsa olmaz. Slaght'ın meslektaşı Sergei Surmach, bir kar fırtınası sırasında yuvasında oturan dişi bir baykuşu videoya aldı. Slagt, "Sonunda tek görebildiğiniz, çıkıntı yapan kuyruğuydu" diyor. Uçak mühendisleri, daha iyi uçak kanatları yapabilmek amacıyla baykuşları inceliyor. Çoğu baykuş türü, neredeyse hiç ses çıkarmadan, avlarına yaklaştıklarını bildiren hışırtı lar olmadan uçabilme yeteneklerine sahip. Kanadın geniş ve kıvrımlı olan hacmi, sesi hapsetmek için kadifemsi alt tüyleriyle damar damar olmuştur. Dahası, kanadın ucundaki tüyler, hava türbülansını etkili bir şekilde kırmak ve yumuşatmak için diş diştir. İngi ltere'deki Cambridge Üniversitesi'nden araştırmacılar, geçen sonbaharda Amerikan Fizik Vakfı'nın bir toplantısında, uçak kanatlarındaki iyi yerleştirilmiş deliklerin, türbülans üzerinde benzer bir yumuşatıcı etkisi olabileceğini, bunun da daha sessiz ve daha verimli uçuşlar yapılmasını sağlayabileceğini öne sürdü. 60 milyon yıldan uzun süredir var olan baykuşlar, neredeyse her türlü doğal ortamda bulunuyor. Bilinen 229 tür var ve sayı git gide artıyor. Geçen yaz Filipinlerde iki yeni şahin baykuşu türü keşfedildi ve Şubat'ta araşt ırmacı lar Endonezya'nın Lombok adasında yeni bir baykuş türünü bulduklarını bildirdi. Peçeli baykuş, çubuklu baykuş, cüce baykuş ve boynuzlu baykuş gibi türler, bilinen en keskin işitme duyularına sahip. İngiltere'deki Shefield Üniversitesi'nden Profesör Tim Birkhead, baykuşların kulak salyangozunun çok büyük olduğunu ve işitmeye yarayan kılcal kıllarla kaplı olduğunu söylüyor. Örneğin peçeli baykuşun, vücut orantıları göz önünde bulundurulduğunda kendisinden beklenenden üç kat daha fazla tüy hücresi var. Bir de baykuşun "yüz diski" de denilen düz bir biçime sahip olan yüzü var (bazı türlerde turta şeklinde, peçeli baykuşta ise kalp şeklinde). Yüz diski, ses dalgalarını toplamaya ve bunları özel tüylerle baykuşun kulağına yönlendirmeye yarayan bir tür uydu anteni görevi görüyor. Baykuşlar geceleri uyumuyor ve hiç yorulmaksızın avlanıyor. THE NEW YORK TIMES