Basit unutkanlık ile Alzheimer aynı değil

Yakınlarınızın isimlerini hatırlayamıyorsanız dikkat! Basit unutkanlık ile Alzheimer aynı değil.

Yakınlarınızın isimlerini hatırlayamıyorsanız dikkat! Basit unutkanlık ile Alzheimer aynı değil.

Bir insan unuttuğu ölçüde yeni şeyler öğrenebiliyorsa unutma, bir hastalık olarak görülmemeli. Ancak arabanızı sürekli park ettiğiniz yeri hatırlayamıyorsanız, yakınlarınızın isimlerini anımsayamıyorsanız ve yıllarca gidip geldiğiniz yerleri karıştırıyorsanız; sorununuz basit bir unutkanlıktan öteye geçmiş olabilir. İşte basit unutkanlık ile Alzheimer'ı birbirinden ayıran detaylar...

ALZHEIMER HAKKINDA HER ŞEY

Unutkanlık; insanın hayatında sayısız kez yaşayıp üzerinde durmadığı doğal bir kişilik özelliği olabileceği gibi ilerleyici bir beyin hastalığının başlangıç belirtisi olarak da görülebiliyor. Üsküdar Üniversitesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Unutmayan insan yoktur ve olamaz. Çünkü insan hayatını, yaşam içinde başına gelen olumsuz şeyleri unutarak sürdürebilir. Beynin işlemesi açısından öğrenmek ne kadar doğal bir şeyse unutmak da o kadar normal bir olaydır” diyor. “Sağlıklı unutma’’ olarak adlandırılan unutma türünde, zihinde yeni bilgilerin öğrenilmesi için ek bir kapasite yaratılıyor. Bu sayede insanlar ilişkilerini olumsuzlukların üzerinde durmadan sürdürebiliyorlar. Bir insan unuttuğu kadar aynı ölçüde yeni şeyler de öğrenebiliyorsa, unutma olayı hastalık habercisi olarak değerlendirilmiyor.

ALZHEİMER BİR DEMANS HASTALIĞIDIR

Alzheimer hastalığı; unutkanlık ve yeni olayları öğrenememeyle başlayan, gündelik hayatı etkileyerek davranış değişikliğine neden olan ilerleyici bir beyin hastalığı olarak tanımlanıyor. Demans ise aralarında Alzheimer hastalığının da bulunduğu birçok hastalıktan kaynaklanabilerek oluşabilen ilerleyici zihin yetmezliği şeklinde açıklanıyor. Her demans Alzheimer olmasa da her Alzheimer'ın bir demans hastalığı olduğu belirtiliyor. Demans; damar hastalıklarına, travmalara, genetik bozukluklara, AIDS ve Parkinson rahatsızlıklarına bağlı olarak oluşabiliyor.

KADINLAR DAHA ÇOK UNUTUYOR

Türkiye’deki Alzheimer oranlarına dair net bir araştırma bulunmamakla birlikte batı toplumlarında Alzheimer görülme sıklığının 65 yaşın üzerindeki kişilerde yüzde 5 - 10 arasında olduğu belirtiliyor. Kadınlar erkeklerden ortalama 10 yıl daha fazla yaşam süresine sahip oldukları için yaşlılık döneminde daha fazla unutmaları ile dikkat çekiyor.

HER UNUTKANLIK ALZHEİMER DEĞİL

En basit unutkanlığı bile Alzheimer başlangıcı olarak yorumlamanın yanlış olduğu belirtiliyor. Bu düşüncedeki kişiler genellikle obsesif, pesimist ve depresif özellikler gösteriyor. Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ, “Bir unutkanlığın Alzheimer hastalığından kaynaklanabilmesi için bu unutkanlığın kişinin şahsi, ailevi ve mesleki yaşamında sürekli anlamda bir olumsuzluğa neden olması gerekir” diyor. Bunun dışında Alzheimer 50 yaşın üzerindeki kişilerde ortaya çıkan bir hastalık olduğu için diğer yaş gruplarındaki unutkanlıklar başka nedenlerden kaynaklanabiliyor. Örneğin depresyon, tiroid hastalıkları, kronik kansızlık ve vitamin eksiklikleri de unutkanlık nedeni olabiliyor.

ZİHİN CHECK - UP'I SORULARA YANIT VERİYOR

Basit unutkanlık; unutulan şeyin çabucak hatırlanması ve unutkanlığın kişinin hayatında sorun çıkarmaması olarak değerlendiriliyor. Tanrıdağ, “Alzheimer hastalığının ve basit unutkanlığın ayırıcı tanısında sadece doktor gözlemi ve hastayla konuşmak yeterli değildir. Çünkü bu durumlarda doktor kolaylıkla yanılabilir” diyor. Unutkanlık nedeniyle doktora başvurmuş kişilere beyin MR’ı, beyin elektrosu, bazı kan tetkikleri ve en önemlisi zihin check - up’ı tetkiklerinin yapılması gerekiyor. Bu check – up sadece hafıza için değil; dikkat, yönelim, problem çözme ve karar verme testlerinin de yapılması için gerekli görülüyor.

KANSIZLIK VE VİTAMİN EKSİKLİĞİ DAHA ÇOK UNUTTURUYOR

Kişinin önem vermeden öğrendiği ve onu heyecanlandırmayan şeyleri unutmasının doğal olduğu belirtiliyor. İnsanın bir toplantıda tanıştığı ve ilgisini çekmeyen kişilerin isimlerini unutması gibi durumlar tamamen normal görülüyor. Gençliğinde depresyon tanısı konulmuş, kansızlığı olan, vitamin eksikliği yaşayan, tiroidleri iyi çalışmayan kişiler ise daha fazla unutkanlık gösteriyor.

Bu belirtilere dikkat!

Arabanızı sürekli park ettiğiniz yeri unutuyorsanız * Yakınlarınızın isimlerini hatırlayamıyorsanız * Yakınlarınızla olan yakınlık derecenizi anımsayamıyorsanız (Oğlunuzu babanız veya kızınızı anneniz gibi kabul etmeye başlama durumu) * Arabanızı sürekli park ettiğiniz yeri unutuyorsanız * Yıllarca gidip geldiğiniz mekanların isimlerini ve yerlerini unutuyorsanız bir uzmana danışmanızda yarar var.

ALZHEİMER'IN EN TİPİK 3 BELİRTİSİ

* Yeni yaşanmış olayları unutma * Aynı soruları devamlı olarak sorma ve soruları tekrarladığının farkında olmama * Evdeki odaları veya dış mekanları karıştırma

AİLESİNDE ALZHEİMER HASTASI OLAN KİŞİLER RİSK ALTINDA

Gençliğinden beri çok unutkan olan bir kişinin Alzheimer olma riskinin yüksek olduğunu destekleyen araştırmalar olmasa da, ailesinde Alzheimer hastası bulunan kişilerin 50 yaşından itibaren düzenli olarak beyin check – up' ına gitmesi öneriliyor. Bu sayede beyindeki yapısal ve işlevsel sorunlar zihin testleri yoluyla ortaya çıkarılıyor. HABERTÜRK