Bakterileri antibiyotiklere karşı dirençli kılan molekül

İndol olarak bilinen küçük bir molekül, bakterileri antibiyotiklere karşı duyarsız hale getirerek, tedavileri etkisiz kılıyor.

İndol olarak bilinen küçük bir molekül, bakterileri antibiyotiklere karşı duyarsız hale getirerek, tedavileri etkisiz kılıyor.

Doğal olarak bulunan bu sinyal maddesi, bazı hastalık etkenlerini bir tür kış uykusuna yatırarak, antibiyotiğe tepki vermelerini önlüyor. Süreç, bakterileri, popülasyonlarının bir kısmını antibiyotik tedavisine karşı korumalarına izin veriyor (Nature Chemical Biology). Bu tür bakteriler büyük bir olasılıkla kronik ve yenilenen enfeksiyonlardan sorumlu. Antibiyotik toleranslılığı, antibiyotik dirençliliğinden biraz farklıdır. Dirençli hastalık etkenleri kalıtımlarındaki bir değişiklik sayesinde, mesela kendileri için tehlikeli olan molekülü zararsız hale getirip ya da zarar vermeden hücreden atarak, belli başlı ilaçlardan korunma yetisini elde ettiler. İlaçla temas eden bu bakteriler, bir tür dinlenme durumuna geçip duyarsız hale geldikleri için hayatta kalabiliyorlar. Kimyasal madde indol, örneğin boyar madde ve hormon gibi doğal maddelerde sık olarak görülen bir içerik. Bakteriler, indolü kendileri üreterek bu molekül üzerinden iletişim kuruyor. Boston Üniversitesi’nde Nicole Vega ve ekibi, Escherichia coli bağırsak bakterisinde molekülün kış uykusuna geçiren bir sinyal olarak etkidiğini gösterdi. Madde, hücreleri, hücreleri stresten koruyan metabolizma yollarını harekete geçirecek hale getiriyor. Söz konusu metabolizma yollarını hedef alan ilaçların enfeksiyon sırasında, antibiyotik toleranslı bakterileri de yok edebileceği sanılıyor. Bir olasılıkla, bakterilerin indolü tanımalarını engelleyecek ilaçlar da geliştirilebilir. Bu şekilde bir bakteri popülasyonunun, antibiyotiğe karşı duyarsız hale gelmeleri de önlenebilir. Araştırmacılar, indolün rolünü çeşitli bakteri kökleriyle gerçekleştirdikleri deneylerle buldu. Antibiyotik toleranslı bakteriler öncü molekül triptophandan bol miktarda indol üretiyor. Vega ve arkadaşları ayrıca indolün genetik düzlemde belli başlı metabolizma yollarını tetikleyerek, hücrelerin strese reaksiyon vermelerini sağladığını görmüşler.  CUMHURİYET BİLİM TEKNOLOJİ EKİ