Bilim insanları, Ay’ın uzak tarafına kurulacak radyo gözlemevleri ile karanlık madde parçacıklarının kütlesini belirlemeye çok yaklaştı. Gelişmiş bilgisayar simülasyonları, erken Evren’den gelen 21 cm hidrojen sinyallerinin, “sıcak mı soğuk mu?” sorusunun cevabını verebileceğini gösteriyor.

Karanlık Maddenin Gizemi: Evrenin Görünmez İskeleti

Evren’deki maddenin yaklaşık %80’inin karanlık madde olduğu düşünülüyor. Bu madde ışık yaymaz, yansıtmaz veya soğurmaz. Yani doğrudan görülemez ama galaksilerin oluşumunda ve Evrenin büyük ölçekli yapısında belirleyici bir rol oynar.

Karanlık madde parçacıkları hafifse “sıcak karanlık madde”, ağırsa “soğuk karanlık madde” olarak sınıflandırılır. Bu ayrım çok önemlidir çünkü galaksilerden küçük yapıların oluşup oluşmayacağını belirler.

Ay’dan Radyo Sessizliği ile Kozmik Dinleme

Araştırmacılar, Dünya’dan tespit edilmesi imkânsız olan bu zayıf sinyallerin, Ay’ın uzak tarafında rahatça algılanabileceğini vurguluyor. Çünkü Ay, Dünya kaynaklı radyo parazitlerini tamamen engelliyor.

Bilgisayar Simülasyonlarıyla Büyük Atılım

Tsukuba Üniversitesi’nden Hyunbae Park ve ekibi, Karanlık Çağlar dönemi (Büyük Patlama’dan sonraki ilk 100 milyon yıl) gaz bulutlarını simüle etti. Bu sayede yıldız ve galaksi oluşumundan önceki saf dönemde karanlık madde etkileri çok net görülebildi.

Simülasyonlar, gazın kütleçekim etkisiyle yoğunlaşıp ısındığını ve bu sürecin 21 cm hidrojen sinyalinde iz bıraktığını ortaya koydu. Bu sinyalin parlaklığı, karanlık maddenin sıcak mı soğuk mu olduğuna bağlı olarak değişiyor.

Yeni Uzay Yarışı ve Tsukuyomi Projesi

Ay’a radyo antenleri yerleştirmek teknik ve finansal açıdan zor olsa da Japonya’nın Tsukuyomi Projesi başta olmak üzere birçok ülke bu tür projelere yatırım yapıyor. Önümüzdeki on yıllarda, Ay’dan karanlık madde kütlesinin belirlenmesi artık mümkün görünüyor.

Sık Sorulan Sorular

Karanlık madde nedir?
Karanlık madde, ışık yaymayan ve görünmeyen, ancak kütleçekim etkisiyle galaksilerin hareketlerini ve Evrenin yapısını şekillendiren gizemli bir maddedir.

Ay neden bu gözlemler için seçiliyor?
Ay’ın uzak tarafı, Dünya’daki radyo parazitlerinden tamamen korunmuştur. Bu nedenle zayıf kozmik sinyalleri yakalamak için ideal bir ortam sunar.

Bu çalışma neden önemli?
Karanlık maddenin parçacık kütlesini belirlemek, modern fiziğin en büyük bilinmezlerinden birini çözebilir ve Evren’in nasıl oluştuğunu anlamamıza yardımcı olabilir.

Ne zaman sonuç alınabilir?
Tsukuyomi gibi projelerin önümüzdeki birkaç on yıl içinde hayata geçmesiyle, karanlık madde hakkında kesin verilere ulaşmak mümkün olacak.

https://www.sciencedaily.com/releases/2025/09/250917220957.htm