Ay'da ilk adımı hangi ülkeye borçluyuz?

Soğuk Savaş sırasında Ay’a ilk ayak basma yarışını ABD’nin kazandığını mı sanıyorsunuz? Neil Armstrong o dev adımı atmadan çok önce, insansız uzay aracını Sovyetler Birliği oraya indirmişti oysa.

20 Temmuz 1969 tarihinde, ABD’nin Houston kentinde akşam saat 10 sularında dünyanın her tarafında TV istasyonları, bu tarihi haberi vermek için yayın akışını kesmeye hazırlanıyordu. ‘Ay’dan canlı yayın’ kelimeleri ekrana yansıyor ve Ay’ın tek renk tozlu yüzeyine konan uzay aracından bir astronotun inişini görüyoruz.

Kamera daha sonra Ay yüzeyine, oradaki kraterlere, girinti ve çıkıntılara yöneltiliyor. Astronot’un sesini belli belirsiz işitiyoruz; araçtan birkaç metre öteye sıçrayıp cebinden katlanmış bir bayrak çıkararak ayın yüzeyine diktiğini görüyoruz.
Ve orak çekiçli bayrağın dalgalandığını…

Ay’a ilk ayak basanın bir Sovyet kozmonotu olması ihtimali büyüktü.

AY’A İNEN İLK ARAÇ

1966’da Luna 9 adlı Rus uzay aracı Ay’a ilk kontrollü ‘yumuşak’ inişini yapmıştı. Bu, ayın yüzeyi konusunda birçok sorunun cevaplanmasını sağlayan ve sonraki insanlı seferlerin yolunu açan büyük bir başarıydı. “1960’ların ortalarından itibaren hem ABD hem de Sovyetler Birliği Ay’a gitmeye çalışıyordu” diyor Londra’daki Bilim Müzesi uzay küratörü Doug Millard. Burada, Rus uzay araçlarına ait geniş bir koleksiyonu bir araya getiren bir sergi açıldı.

“Ay’a insan göndermeden önce robot göndermeniz gerekir ve bu konuda Sovyet tarafının kaydettiği başarıları unutuyoruz” diyor Millard. 3 metre yüksekliğindeki Luna 9’un kare bir gövdesi ve dört ayağı vardı; Apollo’ya benziyordu. Üstte yatay bir silindir, bir çiçeğin kapalı tomurcuğu gibi duruyor.

“Burası yere inen kısım. Yüzeyden bir metre yukardayken gövdeden ayrılıyor ve dört yaprağı açılarak yere iniyor” diye anlatıyor Millard. 3 Şubat 1966’da aracın Ay’a indiğini duyurmaktan ziyade inişten fotoğraflar gönderildi ajanslara.

Dönemin gazete okurları, uzay yarışında Rusya’nın ABD’yi geçeceğini düşünüyordu. Haber BBC’de şöyle geçiyordu: “Tarihi bir an; Ay’a insan indirmek için gereken son adım.”

Dünya’ya Ay’dan dokuz fotoğraf göndermenin yanı sıra bu insansız sefer, Demir Perde’nin her iki tarafında da cevap aranan bir soruya açıklık kazandırmıştı. Ay’ın yüzeyinde toz ‘bataklıkları’ bulunması ve bu nedenle araçların güvenli iniş yapamaması ihtimalinden korkuluyordu.

FIRLATILAMAYAN FÜZE

Luna 9 sayesinde yüzeyin güvenli olduğu tespit edildi ve böylece Rusların ve Amerikalıların insanlı uzay araçlarıyla sefer programlarının önü açıldı. Dünyanın uzayda yürüyen ilk insanı için en belirgin aday Sovyet Alexei Leonov’du. Onun eğitim çalışmalarını yaptığı beş metre boyundaki ve soğan şeklindeki LK3 Ay aracı da müzede sergilenen araçlar arasında yer alıyor.

BBC