Agflasyon Nedir?

Agflasyon, hem gıda olarak hem de biyoyakıtlarda kullanılmak üzere ekinlere yönelik artan talep nedeniyle gıda fiyatlarının diğer mal ve hizmetlerin fiyatlarından daha hızlı artması olgusunu tanımlar. Agflasyon, özellikle gelişmekte olan ülkeler için gıda güvenliğini tehlikeye sokar.

Agflasyon Nedir?

Agflasyon, bir ekonomideki gıda fiyatlarının diğer mal ve hizmetlerin fiyatlarından daha fazla artması durumunda ortaya çıkar. Agflasyon yüksek olduğunda, gıda ve tarım ürünleri için daha fazla miktarda hane geliri gerekir. Genel enflasyon oranları, küresel ekonomilerin gücünü analiz etmek için yaygın olarak kullanılırken, tarımın önemi, aflasyonu fiyat eğilimlerini ölçmenin önemli bir yönü haline getiriyor.

Agflasyon (veya tarımsal enflasyon), fiyatlardaki genel artış veya tarım dışı sektördeki fiyatlardaki artışla karşılaştırıldığında, gıda ve endüstriyel tarım ürünleri fiyatlarında ileri düzeyde bir artışın ekonomik bir olgusudur. Agflasyon, tarım ürünleri fiyatlarında keskin bir yükselişi veya daha doğrusu, rezervlerindeki azalma, nispeten düşük bir genel enflasyon oranı ve gıda fiyatlarındaki önemsiz büyümenin arka planına karşı gıda fiyatlarındaki hızlı artışı belirtmek için kullanılıyor.

Agflasyon, birçok hükümet için giderek daha önemli bir konu haline geldi. Zaman zaman agflasyon o kadar şiddetli olabilir ki, Dünya Gıda Programı bu fenomeni "sessiz tsunami" olarak tanımlamıştır. Agflasyon, özellikle gelişmekte olan ülkeler için gıda güvenliğini tehlikeye sokar ve toplumsal huzursuzluğa neden olabilir.

Agflasyonu Anlamak

Agflasyon, talebin arzı giderek aşması ve fiyatı "şişirilmiş" seviyelere yükseltmesi nedeniyle oluşur. Agflasyon; Enflasyonun bir biçimi olan talep çeken enflasyon, ekonomik büyümeyi teşvik etmek için talebi canlandıran para ve maliye politikalarından kaynaklanır. Enflasyonun bir başka biçimi olan maliyet enflasyonu, fiyatları artıran arz kıtlığından kaynaklanır. Agflasyon bu tür enflasyona bir örnektir. Tarım ürünlerinin maliyetleri arttıkça, belki de kötü hava koşulları nedeniyle hasadı etkileyen mahsul kıtlığı nedeniyle gıda fiyatları artar.

Agflasyon'da Zaman zaman, soya fasulyesi, şeker ve mısır gibi belirli tarımsal ürünlere olan talep, bu ürünleri kullanan süreçler ve teknolojiler, otomobiller ve kamyonlar için alternatif yakıtlar (yani biyoyakıtlar) üretmek için giderek daha fazla uygulandığından daha da hızlı arttı.

Agflasyonun Genel Enflasyon Üzerindeki Etkisi

Gıda ürünleri alternatif yakıt üretmek için kullanılmasa bile, tüketicilerin gıda satın alma alışkanlıklarını değiştirme eğilimi nedeniyle fiyatları enflasyona maruz kalabilir. Sonuç olarak, bu talep ikame etkisi tüm gıda fiyatlarını etkileyebilir.

Agflasyon'da Örneğin, mısır etanol gibi alternatif yakıtlar üretmek için mısır yüksek talep görüyorsa, gıda şirketleri tüketiciler için maliyetleri düşürmeye çalışmak için pirinç veya buğday gibi diğer daha ucuz yem tahıllarına geçebilir. Ancak, diğer ürünlere kayan gıda ile ilgili talep, genel gıda fiyatlarını mutlaka düşürmez. Daha ucuz olabilecek ikame ürünlere olan ek ihtiyaç, hala yukarı yönlü fiyat baskısı yaratıyor.

Ekonomistler, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) gibi raporları kullanarak fiyatları ölçerek genel enflasyonu değerlendirseler de, enflasyonun etkisi, belirli emtialara bağlı olarak çeşitli küresel piyasalarda farklılık gösterir. Genel yaşam maliyetinin yüzdesi olarak kişi başına gıda maliyeti, ABD gibi gelişmiş ülkelerde dünyanın daha az gelişmiş bölgelerine göre daha düşüktür.

Tüketiciler Agflasyonu nasıl hissediyor?

Agflasyonun etkisi, Tüketici Fiyat Endeksinin çeşitli bölümlerinde görülmektedir.

Örnek olarak, Kasım 2019'dan Kasım 2020'ye kadar olan 12 aylık yüzde değişimine bakıldığında, TÜFE yüzde 1,2 arttı. Segmentlere göre incelendiğinde, gıda fiyatları yüzde 3,7 arttı - ya da genel TÜFE'nin üç katı. Aynı zaman diliminde enerji yüzde 9,4 düşerken, gıda ve enerji hariç tüm kalemler yalnızca yüzde 1,6 arttı.4

Genel enflasyon oranları, küresel ekonomilerin sağlamlığını analiz etmek için yaygın olarak kullanılırken, tarımın kalıcı önemi, aflasyonu fiyat eğilimlerini ölçmenin önemli bir yönü ve büyüyen bir dünyayı besleme yeteneği haline getiriyor.