YAŞAMIMIZI TEHDİT EDİYOR

Formsante

Kimyasal maddeler içeren naylon poşetler, içine konulan sebze ve meyveler aracılığıyla insan sağlığına da zarar veriyor.

Isı etkisiyle yumuşayan, dayanıklı, çürümeyen bir plastik olarak tanımlanabilecek naylon poşetler 35 yıldır yaygın olarak kullanılmaktadır. Kimyasal maddeler içeren naylon poşetler, sadece toprağa değil, içine konulan sebze ve meyveler aracılığıyla insan sağlığına da zarar verdiğinden kullanımı sınırlandırılmalıdır.

Dünyada her yıl yaklaşık kişi başına 100 adet yani 500 milyar adet naylon poşet üretilmekte ve kullanılan naylon poşetlerin sadece yüzde birinin geri dönüşümü sağlanmaktadır. Geri kalan yüzde 99'u ise 1000 yıla dek (400-1000yıl) doğada bozunmadan kalmaktadır. İstanbul’da belediye verilerine göre günde yaklaşık 10.000 ton çöp toplanmakta ve toplanan çöpün yaklaşık yüzde 10’unu ise naylon poşet ve diğer plastik atıklar oluşturmaktadır. Bir naylon poşet ortalama 12 dakika kullanılıp atılmaktadır. Bu kadar kısa süreli kullanılmasına rağmen genellikle yeniden kullanılmamakta, bu nedenle de İstanbul’da günde 1000 ton naylon poşet ve plastik çöpe atılmaktadır. Sadece İstanbul’dan günde 1000 ton, doğada 1000 yıl yok olmayacak insan sağlığına zararlı, tüm canlılar için zararlı böyle bir maddenin doğaya bırakılması tüm dünya düşünüldüğünde felaketin boyutlarının anlaşılmasına yetecektir.

• Naylon poşetler doğada bozunmaya başladıklarında çevreye zararlı kimyasal maddeler yayarlar; toprak ve su aracılığıyla besinlerimize ulaşır besinlerimizin yavaş yavaş kirlenmesine neden olurlar.

• Denizlerde, göl ve nehirlerde topraktakine benzer kirlilik yaratmalarının yanında sularda yaşayan canlıların yok olmasına da yol açarlar. Denize atılan plastik poşetleri besin sanarak yutan pek çok deniz canlısı bu sebeple ölmektedir, hatta bu durum nesli tükenmekte olan canlıların yok olmasına da neden olmaktadır. Karada ise inekler, keçiler ve öteki hayvanlar yem ararken, çevreye atılmış plastik parçaları yiyebilmekte, bu nedenle ölebilmektedirler.

• Naylon poşetler petrol ürünlerinden yapıldıklarından yenilenemeyen enerjinin gereksiz tüketimine yol açarlar.

• Naylon poşet üretimi sırasında açığa çıkan CO2, küresel ısınmanın en büyük nedenlerinden birisidir.

• Naylon poşetler şeffaf oldukları için bir sera gibi ısıyı kendilerine çekerler ve orman yangınlarına sebep olabilirler.

• Kimyasal maddeler içeren naylon poşetler, sadece toprak ve sular aracılığıyla atmosfere ve doğaya zarar vererek değil, içine konulan sebze ve meyveler aracılığıyla da insan sağlığını olumsuz etkilemektedir.

• Plastik maddeler, yüksek ısı altında çözünür ve plastik maddelerin içeriğindeki kanserojen bileşenler ortama yayılır. Besinlerin saklanması sırasında uzun süreli güneş ısısı altında kalması bile bu kanserojenlerin insan sağlığını tehdit etmesine yol açacaktır.

• Özellikle pet şişe, kova ve tıbbi atık gibi maddelerin çöplerden toplanarak hijyenik olmadan tekrar işlenmesiyle üretilen siyah renkli naylon poşetlerin kullanımı, kanser riskini daha da artırmaktadır.

• Bu tip naylon torbalar genellikle pazarlarda meyve sebze satışlarında kullanılmaktadır ki; bu da özellikle sakıncalıdır. Çünkü kanserojen etkilerinin yanı sıra siyah renkli naylon torbalar, çok iyi temizlenmeden geri kazanıldığı için bazı mikroorganizmalar içerebilir ve insan sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturur.

• Türkiye’de ülke genelinde siyah poşet kullanımı yasak olduğu halde özellikle semt pazarlarında siyah naylon torba kullanımına devam edilmektedir.

• Günümüzde dünyanın pek çok ülkesinde naylon poşet kullanımına yasaklamalar getirilmiştir, gelişmiş ülkelerde halk sağlığını tehdit etmeyen ve geri dönüşümü mümkün kağıt torba kullanılmaktadır. ABD ve Avrupa ülkelerinden başka Kenya, Uganda, Ruanda, Tayvan gibi ülkelerde de naylon poşet kullanımı yasaktır.

• Buna karşın Türkiye’de kese kağıdından yapılan torbalar 20-25 yıldır hemen hiç kullanılmamakta, bunların yerine üzerlerinde firma amblemleri yazılı, süslü renkli naylon poşetler kullanılmaktadır. Ülkemizde de naylon poşet kullanımı sınırlanmalı, hatta yasaklanmalıdır; bunun yerine geçmişte yaygın kullanılan geri dönüşümü mümkün kese kâğıdının tercih edilmesi, file ve kumaş çantaların kullanımının yaygınlaştırılması sağlanmalıdır.