TAKINTI ERKEN BAŞLIYOR

Şaban Özdemir (NPGRUP)

Öyle ki bebek kanalları veya bebeklere yönelik yayınlar hangi kıyafet ve oyuncakların alınması konusunda ciddi yönlendirici etki yapıyor.

Günümüzde marka takıntısı birçok ailenin karşılaştığı ciddi sorunlar arasında yer alıyor. Kendini çevresine beğendirmek ve kabul ettirme isteğiyle hareket eden çocuklar pahalı markalara yöneliyor. Markaları kimi aileler kolayca elde edebilirken kimileri için ise bunu söylemek mümkün olmayabiliyor. Hal böyle olunca da maddi imkanı olmayan aileler zor durumda kalabiliyor, istediğini elde edemeyen çocuk ise çeşitli ruh sağlığı sorunları yaşayabiliyor.

Marka takıntısı ve ailenin bu konuya yaklaşımını TRT Okul'da yayınlanan "Anne Çocuk" programına değerlendiren Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Barış Önen Ünsalver, marka takıntısının ilkokul çağlarına hatta yuvaya kadar indiğinin altını çizdi. Ünsalver;

İSTEDİĞİNİ ALAMAMA KİŞİNİN RUH SAĞLIĞINI ETKİLİYOR

"Aslında psikiyatride hastalık teşhisi koyarken belirti ne ise bu durum kişinin hayat kalitesini ne kadar bozduğuna bakarız. Doğrusu marka takıntısı kişinin yaşamını ne kadar etkiliyor burada bu önemli. Birçok aile çocuğunun istediği ürünü, maddiyattan dolayı alamadığından zaman zaman psikolojik sıkıntılar yaşayabiliyor. Hem aile hem çocuk kendilerini yetersiz hissetme duygusuna düşebiliyor. Tek başına marka takıntısı diye özel bir takıntı tarif edilemez ama eşlik eden sorunlardan bahsetmek gayet tabii.

Marka takıntısı daha çok ergenlik döneminde görülüyor. Bu dönemde çocuklar anne ve babaya bağımlı olmaktan bir anlamda kurtuluyor. Fiziksel ve beyinsel değişikliklere maruz kalıyor. Bütün bir sistem dâhilinde dinamik oluyor kişi ve aileden kopmak, farklı grupla bir araya gelmek istiyor. Bazı gereklilikleri de doğal olarak ortaya çıkıyor. İyi giyinmek gibi.

MARKA TAKINTISI 2-3 YAŞINDA BAŞLIYOR

Marka takıntısı bakıldığında 2-3 yaşından itibaren başlıyor aslında. Bebek kanallarında hangi kıyafet ve oyuncakların alınması gerektiği yönünde telkinde bulunuluyor. Öyle ki ilkokul çağında olan bir çocuk nereye bakarsa baksın güzel giyinmiş mutlu çocuklar ve mutlu anne babalar görüyor. Belli markanın kıyafetleri var üzerlerinde. Doğal olarak etkileniyorlar ve istiyorlar da.

EBEVEYN MODEL OLMALI

Gerçekten modellemeyle öğrenme çocuklar için çok önemli. Anne baba çalışıyorsa boş vakitlerinde alışveriş merkezlerine gidip alışveriş halindeler ise çocuk bunun birlikte güzel vakit geçirme şeklinde düşünebiliyor. Özellikle küçük yaştan itibaren anne babaların çocuklarına örnek olması, çocuğuna aldığı eşyalar ve çocuğuna yapılan harcamalarda düzenleyici olması gerekiyor. Çocuğunu kendisini önemli ve değerli hissettiği alanlara yönlendirmeli.

ÇOCUĞUNUZ İSTEDİĞİ ALINMADIĞINDA AĞLIYORSA…

Çocuğun asıl ihtiyacı olanlar varken başka bir şeye yönelebilir. Ailede çevreye karşı rezil olmaktan çekindiği için isteneni alabiliyor. Alınmadığında çocuk ağlıyor ve durum öfke nöbetine dönüşüyorsa çocuklara sarılıp, beğenisini değersizleştirmeden neden almamak gerektiğini ona anlatmak gerekiyor. Bunu; sen çok beğenmişsin anlıyorum ama bugün ayırdığımız bütçe şu kadar. Üzüldüğünü biliyorum. bunu biraz düşünelim istersen şeklinde yaklaşarak anlatmak gerekiyor.

ÇOCUĞA PARA KAVRAMI ÖĞRETİLMELİ

Para bilgisinin çocuklara öğretilmesi çok önemli. Para nedir, ne işe yarar bunu çocuğa 2 yaşından itibaren yavaş yavaş anlatabiliriz. Detaylandırmadan anlatmak gerek.

5 yaştan itibaren ise harçlık vererek bütçe oluşturarak kumbara koyarak, senin için harcamalarını buradan kullanacağız şeklinde davranışlarda bulunulabilir. Birikim yapmanın önemi ise çocuğa ilkokuldan itibaren anlatılabilir. Çok detaylandırma çocukta paniğe neden olabilir. "Para nasıl kazanılıyor biliyor musun?" gibi çalışma hayatının çok yıpratıcı olduğu yönünde çocuklara telkinde bulunmamak gerekiyor." Dedi.