NLP RUH SAĞLIĞINI ETKİLİYOR

YENİ ASIR

Amerika'da uygulamanın hatalarının görüldüğünü ve daha bilimsel yolların tercih edildiğini belirten Tarhan NLP'nin insanlarda yapay bir güven duygusu oluşturduğu ve kişilerarası ilişkileri bozduğunu söylüyor.

Kişisel gelişimle ilgilenenler ve bu alanda kitaplar okuyanlar, NLP'yle uzun yıllar önce tanıştı... Türkçeye 'Sinir Dili Programlaması' olarak çevrilen NLP, kişilerin istediği şeyleri elde etmesini sağlayan bir uygulama biçimi olarak tanımlanıyor. Peki, özellikle son yıllarda pek çok kişisel gelişim alanında faydalanılan NLP bu kadar etkili bir yöntem midir ve kısa süreli eğitim alan herkesin uygulama yapabileceği bir alan mıdır?

Tüm bunları Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan'la konuştuk. NLP'nin, Batı'nın gündeminden uzun yıllar önce düştüğünü, Amerika'da NLP'nin hatalarının görüldüğünü ve artık NLP'nin yerine bu tür çalışmaların pozitif psikoloji uygulamaları şeklinde daha bilimsel temelli yürüdüğünü anlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, "NLP'nin bilimsel olmayan yönleri ortaya çıktı. NLP, özellikle ruh sağlığını olumsuz etkileyerek, insanlarda yapay bir güven duygusu oluşturuyor ve sosyal varlığı etkileyerek kişilerarası ilişkileri bozuyor. Bu nedenle yurtdışında NLP'nin hataları üzerine, onun hatalarını düzelten pozitif psikoloji çalışmaları daha sağlam temellerde başlatıldı" dedi.

HORMONLU BİR GÜVEN

NLP'nin, insanların kişiliğinin olumlu yönlerini güçlendirerek ona motivasyon verme temeline dayandığını ve başarı tekniği olarak önemli olduğunu da sözlerine ekleyen Prof. Dr. Tarhan, "NLP başarı tekniği olarak iyi bir teknik. Olumluyu pekiştirerek kişiyi motive ediyor. Kişiyi harekete geçirmeyi, hedef belirlemeyi teşvik ederek fayda sağlıyor. Ama kişisel gelişim tekniği olarak sorunlu. NLP'yi en sağlıklı insanda bile kişisel gelişim tekniği olarak uygularsanız, o kişide ego kabarması ve narsistik beslenme yapıyor. Yani kişinin kendini merkeze aldığı bir durum ortaya çıkıyor. Bu açıdan NLP, ben merkezciliği ve bencilliği artırıyor. Kişide 'ben neymişim' duygusu yaratarak, egoyu kabartıyor ve kişinin kendini özel, önemli görmesine yol açıyor" dedi.

SAĞLIK HUKUKU

Bu durumun birçok olumsuz sonuçlarının olduğunu, kişilerin eşlerini beğenmemeye, arkadaşlarını eleştirmeye başladığını söyleyen Tarhan, "İnsanlarda bir bakıma yalancı, hormonlu bir güven oluşuyor. Bu da kişiyi yanıltıyor ve sonuçta kişi orta vadede kayıplara uğruyor. O nedenle bu tekniği uygulayacakların, muhakkak kişilerin olumlu ve olumsuz yönlerini bilmeleri gerekiyor.

NLP'ye gittikten sonra duygu durumunda büyük değişiklikler ortaya çıkan kişiler olduğunu biliyoruz. Bu kişilerde kendilerine aşırı bir özgüven oluşuyor ve dünyayı düzeltmeye kalkan bir duruma giriyorlar. Bu da son derece zararlı" dedi.

Tarhan'a göre, NLP'de kişiler o anda kendilerini iyi hissediyor, ama bir süre sonra hayatın gerçekleri ve kendi kişiliklerinin olumsuz yönleri bir araya geliyor ve bu kişiler çeşitli hatalar yapıyor. "Halbuki kişilerin hem olumlu, hem de olumsuz yönlerini bilen birinin, kişinin olumsuz yönleriyle barışık bir şekilde olumlu yönlerini güçlendirmesine katkı sağlaması gerekiyor" diyen Tarhan, NLP'nin işin ehli olan tıp, psikiyatri ve psikoloji eğitimi tabanlı kişiler tarafından yapıldığında iş başarısı açısından faydalı bir teknik olduğunu belirtti ve ekledi: "NLP, pozitifi güçlendirdiği için iş hayatında motivasyon artırıcı bir etki yaratır. Kişinin farklı bir şeyler yapmasını sağlar, olayları farklı değerlendirmesine yardımcı olacak bakış açısının gelişimini sağlar."

Ülkemizde, iki haftalık kısa eğitimleri alanlar, kendilerini kişisel gelişim uzmanı, eğitim koçu, iletişim uzmanı olarak tanıtıyorlar. Bu durumu da etik açıdan değerlendiren Tarhan, "Bu, berber koltuğunda diş çekmek gibi bir şey... Hayat yolunda ilerlerken, kişinin yol işaretlerini yanlış vermektir bu. Ameliyatlarda yapılan yanlışın sonucu hemen görülüyor, ancak burada sonuç uzun vadede ortaya çıkıyor. Sağlık hukuku açısından bu konunun genel olarak yasası yok, fakat olmalı. NLP, hipnoz ve yaşam koçluğuyla ilgili muhakkak yönetmelik çıkmalı. Kişiler tıp veya psikoloji eğitimi üzerine eğiticinin eğitildiği eğitimlerden de geçerse çok verimli olur. Toplumda bu alana çok ihtiyaç var. Türkiye'de üniversitelerin psikoloji bölümleri bu eğitimlere birçok yerde başladı" dedi.

ÜNİVERSİTELER İLGİSİZ KALDI

Ülkemizde, üniversitelerin NLP'ye ilgisiz kaldığını ve böyle bir durumda da insanın dinamiğini bilmeyen kişilerin bunu ele aldıklarını anlatan Tarhan, iyi niyetli hatalar yapıldığını da sözlerine ekleyerek şöyle konuştu: "İşin kendi sahasında olanların, bu işi kendi etik standartları içerisinde yapmaları gerekiyordu. Biz şimdi Üsküdar Üniversitesi yaşam koçluğu programında NLP tekniklerini bilimsel pozitif psikoloji kapsamı içerisinde doğru şekilde sertifikalandırmayı düşünüyoruz."



NLP RUH SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLİYOR