"14 yaşındaki oğlum bana ve babasına karşı aşırı sinirli tepkili her şeyi bağırarak yapıyor bu da bizi sinirlendirip ona ters davranmamıza neden oluyor. "
Üsküdar Üniversitesi NPSUAM Feneryolu Polikliniği'nden Prof. Dr. Orhan Doğan, ruh sağlığınızla ilgili sorularınızı cevaplandırıyor…
SORUBenim 8. sınıfa giden bir oğlum var. Ben eşimden 8 sene önce boşandım. Oğlumun okulla alakası hiç yok. Ders çalışması ve ödev yapması gibi bir çaba içine girmiyor. Baba da zaten onu çok nadir arıyor. Oğlumla aynı yatağı paylaşıyoruz, çünkü tek yatmaktan aşırı derece korkuyor. Bu sebeple saat 2’lere kadar uyumuyor. CEVAP
Bir çocuğun ruhsal ve sosyal yönden dengeli büyümesi açısından hem annenin, hem de babanın olduğu huzurlu bir ortam gereklidir. Özellikle özdeşimin sağlanması, bazı değerlerin kazanılarak yerleşmesi açısından önemlidir. Erkek çocuklar için özdeşimin sağlıklı olabilmesi, önünde sağlıklı bir erkek modelinin olmasıyla mümkündür. Bu ortam sağlanamıyorsa, dayı veya amca gibi ailenin iletişiminin sürdüğü bir erkeğin olması da yararlıdır. Toplumumuzda bir ailedeki tek çocuk, anne-babanın ayrıldığı ailedeki bir çocuk, sülalenin ilk torunu gibi bir özelliği olan çocuk genellikle aşırı toleransla büyütülür. Disiplin kuralları pek uygulanmaz, sorumluluklarını başkası yerine getirir, kimi zaman şımartılır. Bu yaştaki bir çocuğun annesiyle birlikte yatması da uygun değildir. Burada belirtilen tüm sorunlar için bir çocuk ve ergen ruh hekimiyle görüşülmelidir.
SORUOn dört yaşındaki oğlum bana ve babasına karşı aşırı sinirli, tepkili, her şeyi bağırarak yapıyor. Bu da bizi sinirlendirip ona ters davranmamıza neden oluyor. Hep hırçın, şiddet içeren şeyleri seviyor. Spora meraklı, bunu engellemiyoruz, rahatlar diyoruz, ama o hep daha fazla esneyip derslerini de sallıyor. Ama dışardaki insanlar, öğretmenleri efendiliğini terbiyesini övüyor. Üzülsek hiç umursamıyor. Üç buçuk yaşındaki kardeşinin de canını acıtmaktan sanki zevk alıyor.CEVAP
On dört yaş ergenliğin başladığı yaşlardandır. Bu dönemde ergen bedensel, ruhsal ve sosyal yönlerden birçok değişikliği hızlı biçimde yaşar. Bu değişikliklere uyum sağlamakta ve dengesini bulmakta güçlük çeker. Büyüdüğünü göstermek için kendi bildiğini yapar. Ani tepkiler verir, enerjisini boşaltmak ister; bu açıdan spor yararlı bir etkinliktir. Bu yaşlarda anne-baba ile sorunlar yaşanır, onların kurallarına karşı gelinir, arkadaş ilişkileri daha ön plana çıkar. Ders dışında her şeye karşı ilgisi ve merakı artmıştır. Bu nedenle dengesini sağlamak, yolunu bulmak için bir kılavuza gerek duyar. Bu kılavuzluk için genç anne-babayı genellikle istemez. Bu yaşlarda da kıskançlık olabilir. Bu belirtiler sürerse ve durulmazsa, bir çocuk ve ergen ruh hekiminden yardım alınabilir.
SORUBen şu an bilgisayar kursundayım. Ayrıca buradan çıkışta eve gidip ders çalışıyorum. Sınav için çok heyecanlıyım, ama sınava az bir zaman kaldığı için kendimi derse veremiyorum. Sınav stresim çok fazla.CEVAP
Stres her zaman anormal bir durum olarak görülmez. Stres uygun miktarda olur ve uygun biçimde kullanılırsa, yararlıdır. Uygun miktardaki stres kişiyi motive eder, başarı için bu gereklidir. Aşırı miktardaki stres veya stresin hiç olmaması performansı olumsuz etkiler ve başarıyı düşürür. Aşırı stresli bir durumda stresle baş etme teknikleri (gevşeme egzersizleri, güzel anıların veya geleceğin hayal edilmesi, spor gibi etkinlikler) kullanmak stresi azaltır. Sınav öncesinde en çok düşünülen şey, sınavda başarısız olma olasılığıdır. Bunu uzun süre düşünmek hem dikkati dağıtır, hem de stresi artırır.
Hizmet, duyuru ve etkinliklerimizden haberdar olmak için aşağıdaki kutucuğa e-posta adresinizi yazıp gönder tuşuna basarak e-Bültenimize abone olabilirsiniz.