Alkolizm ve evlilik

Alkol kullanımının getirdiği kontrol kayıplarına bağlı olarak eve geç gelme, sinirlilik, tahammülsüzlük, savurganlık, uyku sorunu, ailesine ve işine ayırdığı zamanda azalma, unutkanlık ve buna benzer birçok sorun bulunmaktadır.

Alkol bağımlılığı kişinin beden ve ruh sağlığını, aile yaşantısını etkileyecek düzeyde alkol alması ve alkol alma isteğini durduramaması ile belirli ömür boyu süren bir hastalıktır. Bağımlılığın biyo-psiko-sosyal bir hastalık olması sebebiyle hastalık, sadece bağımlı kişiyi değil çevresini de etkilemektedir. Diğer kronik hastalıklarla karşılaştırıldığında alkol bağımlılığı aile içi ilişkilere en çok zarar veren hastalıklardan biridir. En fazla etkilenen bağımlı yakınları arasında da eşler gelmektedir.

ALKOL BAĞIMLILIĞINDAN KURTULABİLİRSİNİZ

İLİŞKİYE ETKİSİ

İnsan sosyal bir varlıktır ve pek çok yönü vardır. Kişi sosyal hayatında hem baba, hem işveren veya çalışan, hem eş, hem evlat hem de arkadaş olabilmektedir. Alkol kullanımı zaman içerisinde tüm bu rolleri olumsuz etkilemektedir. Sorunlar öncelikle kişinin en yakın çevresinde hissedilmeye başlandığından aile bireyleri ilk önce ve en çok etkilenen grubu teşkil etmektedir. Alkol kullanımının getirdiği kontrol kayıplarına bağlı öz bakımda azalma gibi sorunların yanı sıra eve geç gelme, sinirlilik, tahammülsüzlük, savurganlık, uyku sorunu, ailesine ve işine ayırdığı zamanda azalma, unutkanlık ve buna benzer birçok sorun bulunmaktadır. Tüm bunlara bağlı olarak da zaman içerisinde ev içinde anlaşmazlıklar, tartışmalar, kimi zaman şiddet ve geçimsizlik gibi alkol kullanımına bağlı ikincil sorunlar gelişmektedir. Bağımlılığın kriterlerinden biri de kişinin ailevi ilişkilerindeki bozulmanın yanı sıra mesleki, sosyal alandaki işlevselliğinde de bozulmanın olmasıdır. Yoğun alkol kullanımı sonucu kişi sabahları uyanmakta, var olan işine gitmekte, işteki performansını ve iş arkadaşlarıyla ilişkilerini sürdürmekte zorluklar yaşamaktadır. Çalışma hayatındaki bozulmalar bir süre sonra iş kayıplarına sebep olmaktadır. Bağımlılıkla birlikte kişinin öncelikleri ve sorumluluklarını sürdürmesindeki zorluk da yine benzer şekilde karşılaşılan tablolar arasındadır.

SAĞLIKLI İLETİŞİM KURMANIN YOLLARI

MADDİ ETKİLER

Alkole harcanan para, zaman ve emeğin yanı sıra alkol kullanımı birçok maddi kayıplara neden olmaktadır. Kullanılan alkolün etkisiyle işe gidememenin beraberinde iş ve itibar kaybı da kişinin para kazanmasına engel olmaktadır. Yine alkolün tesiri ile verilen yanlış kararlar neticesinde savurganlık ve yanlış yatırımlar çok sık karşımıza çıkmaktadır. Bunların yanı sıra alkollü araç kullanmaya bağlı gelişen trafik kazaları, sarhoşluğun neden olduğu yangınlar mal ve can kaybına da çok sık neden olmaktadır. 18 yaş altı çocuklar, büyüdükleri ortamda kronik alkol kullanıcısının olması hem model alacakları bir otorite figürünün olmamasına hem de destek ihtiyaçlarının karşılanmaması sebebiyle duygusal ihmal yaşamaktadır.

ÇOCUKLARA ETKİ

Alkol bağımlılığı olan kime sorarsanız sorun, çocuklarının asla alkol kullanmasını istemezler, hatta duyduklanımda büyük tepkiler verir ve neden çocuklarının alkol kullandıklarına bir türlü anlam veremezler. Oysa sosyal öğrenme kuramına göre pek çok davranışın temelinde gözlem ve başkalarının yaptığı davranışlar yoluyla öğrenme vardır. Bu sebeple anne ve babalar hayatları boyunca çocuklarına birer rehber ve birer örnek teşkil etmektedirler. Çocuklar evde gördüklerini yaparlar, zira onlara söylenenlerden çok yapılanlar akıllarında kalmaktadır. Kişinin günün önemli bir kısmını alkol kullanımı ve etkisinin geçmesiyle geçirdikleri için kişiler çocuklarına da gereken zamanı ayırmakta zorlanmaktadır. Özellikle 18 yaş altı çocuklar, büyüdükleri ortamda kronik alkol kullanıcısının olması hem model alacakları bir otorite figürünün olmamasına hem de destek ihtiyaçlarının karşılanmaması sebebiyle duygusal ihmal yaşamaktadır. Öte yandan daha önce de bahsedildiği gibi alkol kullanımı neticesinde ortaya çıkan aile içi tartışmalar, kavgalar ve aile içi şiddet çocukların hayatı boyunca taşıyacakları örselenmelere neden olmaktadır. Öyle ki, çocuklar ebeveynlerinde gördükleri bu alışkanlığı ilerleyen hayatlarında da genellikle tekrarlanma eğilimi göstermektedir.

EŞ BAĞIMLILIK

Eş bağımlılık tanımı henüz kamuoyunda pek bilinen bir kavram değildir. Bu tanım alkol bağımlılığı olan bireylerin etrafındaki kişilere etkileri incelendiğinde ortaya çıkmıştır. Örneğin alkol bağımlısı alkole, kumar bağımlısı kumarhaneye bağımlı iken, yakınları da bu kişilere adeta bağımlıdırlar. Bir taraftan insanlar birbirlerine muhtaç ve bağlıyken, öte yandan eş-bağımlılığın hastalıklı yönleri ve acı veren taraflarını yaşamaktadırlar. Bu ilişki hastalıklıdır, çünkü aileler bağımlı kişiye bağımlı olurlar ve adeta onların hastalığı ile hastalanırlar. Eş bağımlılık kişinin kişilik özellikleri, yaşam biçimi, geçmiş deneyimleri ve hastalığın seyri gibi birçok faktöre bağlı olarak kişiye özel, yavaş ve sinsi gelişen bir durumdur. Yapılan araştırmalar eş bağımlılığın zor çocukluk dönemi geçiren, parçalanmış aileden gelen, ebeveynlerinde alkol bağımlılığı olan, aile içinde, okulda, sokakta şiddete maruz kalan kişilerde daha sık olduğunu göstermektedir. Eş bağımlılığın tüm özelliklerinin temel aldığı sorun özgüven eksikliğidir. Eş bağımlılığı olan bireyler tamamen etrafındaki insanların değerlendirmelerine göre yaşarlar. Kendi fikirleri, yorumları ve istekleri adeta yok olmuştur. Özgüven eksikliğine bağlı olarak bireyler kendi kendilerini sürekli eleştirebilirlerken başka insanlar kendilerini eleştirdiklerinde sinirlenirler, söylenirler ve inkâr ederler. İltifat ve övgüleri algılamakta zorluk çekerler, çünkü içten içe kendilerini iyi insan olmadıklarına ve bunları hak etmediklerine inanırlar. Eğlenirken, kendilerine zaman ayırır ve para harcarken suçluluk duyarlar. Yanlış yapma korkusu ile hiçbir şey yapamayacaklarını düşünürler. Düşünce ve zihinlerine " ben .... yapmalıyım sen ... yapmalısın"," eşime/oğluma karşı nasıl yaklaşmalıyım, nasıl davranmalıyım" tarzı söylemler hakim olmaktadır. Eş bağımlılığı olan bireyler eşlerinin/çocuklarının alkollüyken yaptıklarından utandıkları gibi aynı zamanda kendilerinde de utanmaktadırlar. Sevilmeyeceğim ve reddedileceklerini düşünerek sevgiyi kazanabilmek adına birçok hatalı davranışlarda bulunurlar. Yapılan gözlemler eş bağımlılığı olan bireylerde alkol bağımlılığı olan yakınlarda görülen kalp-damar hastalıkları, depresyon, gastrit, ülser ve baş ağrısı gibi birçok hastalık görülmektedir. Siroz tek istisnadır. Alkol bağımlısı sağlıklı ebeveyn olamayacağı gibi, eş bağımlılığı olan birey de uzun süre stres altında kalma ve gerilime bağlı olarak sağlıklı ebeveynlik yapamaz. Eş-bağımlılığı olan bireylerin de psikolojik desteğe ihtiyaçları vardır. YEŞİLAY DERGİSİ

---