TUVALET İLE İLGİLİ SORUNLAR

DR. BAŞAR BİLGİÇ

Hastalığın erken safhalarında idrar kaçırma ya da sık idrara gitme şeklinde sorunlar ile karşılaşılıyorsa bu durum doğal olarak yorumlanmamalıdır ve altında yatabilecek olası sorunlar (örneğin idrar yolu enfekisyonu, erkeklerde prostat hastalıkları gibi) araştırmalıdır.

İdrarla ilgili sorunlar, hastalığın genellikle orta evresinde ortaya çıkar. Daha başlangıçta olan ise hastanın olağandan daha fazla idrara çıkmasıdır. Mesane elastikiyetini yitirdiğinden dolayı genişleme kapasitesi azalmıştır ve idrar normalden az bir miktarda bile biriktiğinde idrar yapma isteği doğurur. Bazen bu istek o kadar ani olur ki hasta tuvalete gidene kadar idrarını kaçırabilir. Bu sorun özellikle geceleri olursa hastanın uykusunu bozarak tüm alanlarda sorunlara yol açabilir. Bu evrede yapılabilecek en iyi şey hastanın tuvaleti gelsin gelmesin, 2 saatlik periyodlar ile tuvalet götürülüp idrarını yapmasını sağlamaktır. Aynı yaklaşım idrar kaçırmaların başladığı daha ileri evrelerde de kullanılabilir.

Sık idrar çıkma hastalık ilerledikçe idrar kaçırma halini alır ve hastanın bezlenmesi nihai aşamada kaçınılmazdır.

İdrar kaçırma ve idrar ile ilgili sorunlara hastalık seyrinde kullanılan ilaçların da katkısı olduğundan bu durumlarda ilaçların gözden geçirilmesi önemlidir. İdrar sorununun altında her hangi başka bir sorun yatmıyor ve de her hangi bir ilaç buna neden olmuyorsa çeşitli önlemlerin alınması bu sorunu çözmede yardımcı olabilir.

Bunlar

1. Hastayı belli aralıklarla, idrar gelsin gelmesin tuvalete götürüp var olan idrarı yapmasını sağlamak.

2. Hastanın sıvı alınımını gündüz saatlerine çekmek. Örneğin hasta alması gereken en az 1.5 lt sıvıyı sabahtan öğleden sonra saat 17.00’a kadar alır ve akşam sadece ilaçlarını almak için az miktarda su içer. Bu uygulamada sıvı miktarı asla azaltılmamalı ve gün içine yayılmalıdır.

3. Kalp hastalığı için verilen idrar söktürücülü ilaçlar gündüze çekilebilir.

4. Kahve, çay, karpuz gibi doğal idrar söktürücü içeren gıda ve sıvılardan kaçınma ya da akşam verilmemesi.

5. Tüm önlemlere rağmen şikayetler devam ediyorsa idrar kaçırmaya  yönelik ilaç tedavisi başlanabilir.

6. İdrar kaçırma sık bir hal aldığında bezlenme en işe yarayan yöntemdir. Fakat bazı hastalar bu duruma tepki gösterebilir ve bezlerini çıkarabilirler. Böyle durumlarda hastalara tulum giydirilmesi ile sonuç alınabilir.

7. Bezlenen hastalarda aynı bebeklerde olduğu gibi pişik gelişmemesine dikkat edilmelidir ve büyük abdestin idrar yollarında enfeksiyon yapması muhtemel olduğundan sık alt temizliği genel hijyen açısından elzemdir.

Büyük tuvalet ile ilgili sorunlar hastalığın ileri aşamalarına kadar görülmez. Kabızlık ciddi bir sorun olabilir. Bu durumda hastaya günde 1 kaşık zeytinyağı içirilmesi ile oldukça iyi yanıt alınabilir. Kepekli ve lifli gıdaların arttırılması da bu durumda sonuç verebilir. Bu konuda doğal yöntemler yetersiz kaldığında ağızdan bir takım ilaçlarla bu sorun aşılmaya çalışılabilir. Bu ilaçların hangi durumlarda kullanılacağı için bir hekime danışılmalıdır.

İshal daha nadir olsa da hastalarda büyük sorunlara yol açan bir durumdur. İshal olan hastalarda tuz ve su kaybı olur bu da hastanın genel halini normal kişilere göre çok daha fazla etkiler. İshal olduğunda hemen önlem alınmalı ve hastanın diyeti buna göre düzenlenmelidir. (Yağsız makarna, lapa gibi gıdalar). Böyle durumlarda hastanın sıvı alımı da azalabilir ve bir kısır döngüye girmemek için damardan serum tedavisi uygun bir çözüm olabilir. İshale yönelik ilaçlar bazı durumlarda sakıncalı olabileceğinden bir hekim kontrolünde verilmelidir.

Özellikle ileri evrede yürümesi zorlaşan hastayı tuvalete oturtmak zor olabilir. Böyle durumlarda alttaki resimde görülen özel klozet sistemi medikal firmalardan temin edilebilir ya da kiralanabilir.