İNTERNET TUZAĞINA DİKKAT

Anneyizbiz

İnternette ve sosyal paylaşım sitelerinde ödev ya da çeşitli bahanelerle gezinen çocuklar pek çok tehlikeyle karşı karşıya.

 
İşyerlerinin en vazgeçilmez dakikaları arkadaşlarınızla yaptığınız kahve molalarıdır değil mi? Böyle bir kahve molası esnasında sohbet ettiğimiz arkadaşlarımızdan P.G. (bize dertleşmek için anlattığı bir hadiseyi gazeteci refleksiyle habere katma kararımız üzerine isminin kullanılmasından bizi men etti) 11 yaşındaki oğlunun arkadaşlarıyla bir sosyal paylaşım sitesinde yazışırken başına gelenleri şöyle anlattı:

“Önce arkadaşlık teklifi gelmiş. Bir kedi resmi varmış ve benim şaşkın oğlum hayvanseverlikle ilgili bir şey zannetmiş, ya da kedilerle ilgili komik videolar falan…” dedi P. Son derece canı sıkkın bir ifadeyle. Sonra bu kişi oğluma mesajla açık saçık resimler yollamaya başlamış. Oğlum beni çağırdı hemen ama olan olmuştu bir kere…” P yalnız değil, internette ve özellikle sosyal paylaşım sitelerinde ödev ya da çeşitli bahanelerle gezinen çocuklar pek çok tehlikeyle karşı karşıya. Konuyu daha derin araştırmak adına sizler için Çocuk ve Ergen Psikiyatr Uzmanı Dr. Ahmet Çevikaslan ile görüştük.

ÇOCUKLAR AÇISINDAN NE GİBİ RİSKLER OLABİLİR?

• En büyük risk; bilgisayarın sorumlulukların da önüne geçmesi ve çocuğun zaman yönetimini alt üst etmesidir ki, ailelerdeki en büyük tartışma nedeni. Çünkü bir noktada çocuğun beslenmesi ve uykusu dahi aksayabiliyor.

• Çocukların ve bazen de diğer aile bireylerinin bilgisayara uzun zaman ayırmaları aile içinde bireyciliği arttırıyor. Ortak zamanları azaltırken sağlıklı iletişimi bozuyor.

• Bilgisayar ve internet ortamında çocuğun karşı karşıya kaldığı zararlı içerik de gelişimi için risk oluşturuyor. Çünkü, taklit, deneme ve özdeşim yoluyla öğrenen çocuğun şiddet, cinsellik, kabadayılık, argo konuşma gibi uyaranları benimseyip günlük yaşamına katması olasılığı var.

• Kontrolsüzce bütün sanal alemde dolaşabilen çocuk; anlamını kavrayamadığı bir site ile (örneğin pornografik, politik, şiddet içerikli, kumar) karşılaşabiliyor. Bu da çocukta korku yaratabilir. Ekranda pornografik bir görüntüye tanık olup günlerce kabuslar yaşayan, bazen de tam tersine bunu yaşıtları ile paylaşıp küçük krizlere neden olan çocuklar klinik pratiğimizde zaman zaman karşımıza çıkıyor.

• Son on yılda “oyun bağımlılığı” kavramı gündeme girmiştir ki, bunun varlığı doğru. Bütün zamanını doldururcasına oyun oynayan ergenlerin sayısı hiç de az değil. Üstelik oyun bağımlılığı yaşı giderek düşüyor.

• İnternette zaman geçiren çocuklar, tanıdık ya da tanımadık aynı ortamdaki başka kişilerin ticari, cinsel kötüye kullanımlarıyla karşı karşıya kalabiliyorlar.

• Bilgisayar karşısında hep aynı pozisyonda oturmaya bağlı el ve el bileği problemleri, boyun kaslarında tutulma ve ağrı, gözlerde yorgunluk, beslenme düzeninin bozulması, uyku bozukluğu, alt ıslatma, altına kaçırma vb durumlar da beden sağlığı için risk oluşturabilecek sorunlar.

BELİRLİ NOKTALARA DİKKAT!

• Bilgisayar kullanımı; eğitim, eğlence ve iletişim için destek olabilir ama bunların yerine geçmemelidir.

• Bilgisayar kullanımında anne baba da zaman zaman eşlik edebilmeli, çocuğa gerektiğinde rehberlik yapmalı, gerektiğinde kontrol edici olabilmelidir.

• Anne baba da bilgisayar kullanma şekilleriyle çocuklarına örnek olmalıdırlar.

• Bilgisayarda kullanılan programlar çocuğun gelişim düzeyine uygun olmalı, kullanabileceği basitlikte ve yaratıcı olmalı, istismar edici unsurlar içermemelidir.

• Bilgisayarın ortak kullanım alanlarında bulunması, aileden birisinin ya da bir arkadaşının zaman zaman eşlik etmesi de koruyucu bir unsur olabilir.

• Gerekli görülürse, çocuğun uygunsuz sitelerle karşılaşmasını önlemek için filtre programlar kullanılabilir.

• Çocuğa erken yaşta zaman yönetimi, sorumluluklar ve eğlenceli aktiviteler arasındaki dengeyi başarması öğretilmelidir.

• Evlerdeki bilgisayar savaşlarının en sık nedeni anne babanın kararsız ve tutarsız disiplin zaaflarıdır. Anne baba dengeli bir disiplin vermeyi öğrenmelidir.