Not veren bilgisayarlar tartışılıyor

Üniversitede okurken bir sınava girdiğinizi düşünün…

Üniversitede okurken bir sınava girdiğinizi düşünün…

Profesörün birkaç hafta sonra not vermesi yerine, sınav bitiminde "gönder" tuşuna tıkladığınızda bir yazılım programı kompozisyonunuza not veriyor ve sınav notunu anında öğreniyorsunuz. Şimdi aynı sistemin, notunuzu artırmak için kompozisyonu yeniden yazmanıza izin verdiğini de düşünün. Ha rvard Ünivers i tes i ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından, internet üzerinden ders vermek için kurulan ve kâr amacı gütmeyen EdX adlı girişim, bu tür bir sistemi hizmete soktu. EdX, isteyen her kuruluşun bu otomatik yazılımı internet üzerinden kullanmasına izin verecek. Kompozisyonlara ve kısa yazılı yanıtlara not verirken yapay zekâdan yararlanan yazılım, öğretim üyelerine başka işlerle ilgilenmeleri için zaman yaratıyor.

SINAV HEYECANINI YENMENİN YOLLARI

Çoktan seçmeli ve doğru-yanlış sınavlarına yönelik otomatik not verme sistemleri halen yaygın biçimde kullanılsa da kompozisyon şeklindeki yanıtlara not vermek için yapay zekâdan yararlanılması eğitimcilerden yaygın bir kabul görmedi. Ayrıca bu sistemi eleştiren birçok kişi var. EdX'in Başkanı Anant Agarwal, öğrencilerin notlarını artırmak için sınavlara birçok kez girmesini ve kompozisyonlarını yeniden yazmasını sağlayan hızlı not verme yazılımının, yararlı bir pedagojik araç olacağını tahmin ediyor. Agarwal, "Hızlı geri bildirimle öğrenmek çok önemli bir şey. Öğrenciler bize, anında geri bildirim aldıklarında daha fazla şey öğrendiklerini söylüyor" diyor. Ancak eleştirenlere göre bu otomatik sistem, gerçek öğretmenlerin yerini tutamaz. Sistemi uzun zamandır eleştiren Les Perelman, oluşturduğu saçma sapan kompozisyonlarla not verme yazılımını çeşitli kereler kandırıp yüksek notlar alarak dikkatleri üzerine çekti. Halen MIT'te araştırmacılık yapan emekli yazım uzmanı Perelman, "Bu çalışmayla ilgili ilk ve en büyük itirazım, yazılımı doğrudan gerçek öğretmenlerle karşılaştıran geçerli bir istatistikî sınamadan geçirmemiş olmaları" diyor. Perelman otomatik not verme yazılımına karşı imza kampanyası açan eğitimciler arasında. Önemli Değerlendi rme lerde Öğrenci Kompozisyonlarına Makineyle Not Verilmesine Karşı Çıkan Uzmanlar adlı grup, iki bine yakın imza topladı. Grubun açıklamasında, "Otomatik kompozisyon değerlendirmesine dair gerçeklerle yüzleşelim. Bilgisayarlar 'okuyamaz', etkili yazılı iletişimin şu temel öğelerini ölçemez: Doğruluk, mantıklı düşünme, kanıtların yeterliliği, sağduyu, ahlaki bakış, inandırıcı tez, anlamlı düzenleme, açıklık, dürüstlük vs." denildi. EdX'in değerlendirme aracı, önce öğretmenlerin 100 kompozisyona not vermesini istiyor. Sonra sistem çok sayıda kompozisyon veya yazılı yanıta anında not verebilmek için makine öğrenimi teknikleriyle kendini eğitiyor. Öğretmen tarafından oluşturulan notlama sistemine dayalı olarak notu veren yazılım, genel değerlendirme (öğrenciye yanıtın konuyla ilgili olup olmadığını söylemek gibi) de yapıyor. Yazılımın not verme konusunda insanların yeteneğine yaklaştığına inanan Agarwal, "Burada makine öğrenimi söz konusu. Bu alanda daha gidilecek çok yol var, ama sistem yeterince iyi ve yararları çok fazla. Not kalitesi, öğretmenden öğretmene değişen ortalamaya eşit" diyor. EdX geçmişi 1960'lardaki ilk büyük boy bilgisayarlara kadar giden otomatik değerlendirme teknolojisinin ilk örneği değil. Yazılı sınav yanıtlarına not veren ticari programlar sunan birkaç şirket var. Yazılım bazı durumlarda, gerçek öğretmenlerin güvenilirliğini kontrol etmek için "ikinci okuyucu" olarak kullanılıyor. Ca l i fornia'daki Stanford Üniversitesi geçenlerde, otomatik değerlendirme teknolojisini de içeren ortak bir eğitim sistemi geliştirmek için EdX ile çalışacağını duyurdu. Stanford öğretim üyelerinin "kitlesel açık çevrimiçi dersler" (MOOC) oluşturmak için yakın zamanda kurduğu Coursera ve Udacity adlı iki genç şirket de otomatik değerlendirme sistemleriyle ilgileniyor. Hewlett Vakf ı geçen yı l, kompozisyonlara ve kısa yanıtlara not veren yazılım geliştirmeyi amaçlayan ve 100 bin dolar ödül veren iki yarışmayı destekledi. Ohio Akron Üniversitesi öğretim üyesi Mark Shermis, vakfın yarışmasını yönetti. Shermis'e göre bu teknoloji kusursuz olmasa da eğitim açısından önemli. Shermis sınıflardaki öğrenci sayısının gittikçe arttığı bir ortamda çoğu öğretmenin, öğrencilere yazılı ödevler hakkında anlamlı geri bildirim sağlamasının imkânsız olduğunu söylüyor. Shermis bu teknolojiyi eleştirenlerin ABD'nin en iyi üniversitelerinde okuduğuna dikkat çekerek, "Bu kişiler genelde makinelerin yapabildiğinden çok daha iyi geri bildirim sağlanan, oldukça saygın kurumlara mensup. Gerçek dünyada aslında neler olduğunu anlayamadıkları görülüyor" diyor. THE NEW YORK TIMES