Kırık karneye asla ceza vermeyin!..

Kötü karneli çocuğa, ceza yerine sevgi verin. Aksi halde, yarardan çok zarar görürsünüz!

Memory Center'dan Çocuk Psikoloğu Aynur Sayım, karne günleri için şunları belirtti:

Önümüzdeki günlerde karne alacak çocukların heyecanı şimdiden başladı. Çocuk ister iyi, ister kötü karne getirsin, ailelerin çocuklarına verdikleri tepkiler onu sevdikleri yönünde olmalı. Güzel karne tabii ki ödüllendirilebilir. Fakat çocuğun karnesi kötü geldiğinde cezalandırmak çocukta suçluluk duyguları-kendine güvensizlik ve kaygıyı artırır. Ailelerin karneye ve başarıya yüklediği anlam burada öne çıkıyor.Çocuğun başarısızlığının pek çok nedeni olabilir.

Her öğrenci için beklenen, kimi zaman heyecanlandıran, kimi zaman üzen gündür karne günü. Kimileri için tatilin başlangıcı iken, kimileri iççin kaygı ve korku dolu günler demektir karne. Sadece öğrenciler değil, anne, baba, hatta çocuğun yakın çevresi de heyecanla bekler “O Gün” ün gelmesini. Karne, kabaca eğitim-öğretim süreci sonunda öğrencinin çalışmalarını herkesin anlayabileceği şekilde belirleyen bir değerlendirmedir. Ne yazık ki karne ebeveynlerle çocuğun ilişkisini etkilemekte; karne zamanı, anne, baba ve çocuk arasında çatışmaların en yoğun yaşandığı zaman olmaktadır.

Anne baba, çocuğu karnesini getirdiği zaman, sanki büyük bir şoka girmiş gibi tepki gösterir. Oysa ki, yıl içinde çocuğun notları bilinmektedir. Takdir ve teşekkürlerle dolu bir karne getirmiş olan çocuk, hediye ve ödüllerle karşılanırken, düşük notlarla dolu bir karne getiren ya da sınıfta kalan çocuk, cezalarla karşılaşır. Notları kötü olan ve başarısız bir çocuğun karnesi, aslında anne baba için bir sürpriz değildir. Yargılama, cezalandırma, eleştirme ve olumlu ile karşılaştırma ailelerin uyguladığı yanlış tutumlardandır. Her koşulda anne babalar çocuklarına karşı anlayışlı bir tutum içine girmelidirler. Unutmamalıyız ki zayıf bir karne, ebeveynlerden çok çocuğun duygu durumunda farklılıklara yol açacaktır. Kendini yetersiz hissetme, mutsuzluk, umutsuzluk, derslerden uzaklaşma dışında çocuk bir de çevreden aldığı veya alabileceği olumsuz tepkilere karşı kendini koruma çabasına girecektir. Bu çaba sinirlilik, öfke nöbetleri şeklinde olabileceği gibi, içe kapanmalar da yaşanabilir. Hatta son yıllarda karne günü intiharlarının giderek arttığı da bilinmektedir.

Okul başarısızlığının nedenleri:

Anne ve babalar çocuklarını dinlemeli, anlamalılardır. Çocuğun başarısızlığından çok, başarısızlığın nedeni olmalıdır odak noktası. Her anne baba çocuklarının başarılı olmasını ister ve çocukları başarısız olduklarında büyük hayal kırıklıkları yaşarlar. Ancak, belki de zayıflarla dolu karnenin nedeni çocuğun algılama güçlüğü çekiyor olması, belki özel öğrenme güçlükleri, belki de dikkat eksikliği olabilir. Aile içi çatışmalar, okulda uyum güçlükleri, okul ve öğretmenlerin bilgi ve tutumları, hatta sizin tutumlarınız çocuğu başarısızlığa sürükler niteliktedir belki de. Çocuğun başarısızlığının nedeni keşfedildiği zaman olumlu sonuçlar elde edilecektir ancak. Her çocuğun içinde bulunduğu gelişim dönemine ve yeteneğine göre başarısının değişebileceği bilinmektedir. Bu nedenle başarısızlık durumunda sonuçtan çok, bu sonuca nasıl gelindiğinin değerlendirilmesi önemlidir. Öncelikle çocuğun yeteneklerine uygun, ulaşılabilir beklentiler geliştirebilmek için, her çocuğun bireysel kapasitesi göz önüne alınmalıdır.

• Nörolojik-psikiyatrik Rahatsızlıklar ( Dikkat eksikliği/ Hiperaktivite Bozukluğu, Özel Öğrenme Güçlüğü,Depresyon, Epilepsi, Gelişim Geriliği, Zeka Engeli vb. )

• Ailedeki sorunlar ( eşlerin geçimsizliği, aile tutumlarının farklı ya da yanlış olması, kardeş kıskançlığı, sosyo-kültürel ve ekonomik düzey, boşanmış aile vb. )

• Okuldan kaynaklanan sorunlar ( Öğretmenin etkili öğretmenlik yetilerine sahip olmaması, okulun koşulları vb. )

Ne yapılmalı?

Tüm bu sorunlar, çocuğun okulda başarısız olmasına neden olabilir. Öncelikle yapılması gereken, sorunun sebebini bulmak ve çocuğun karşısında değil, yanında olunduğu hissettirilerek işbirliği ile sorunu çözmeye çalışmaktır. Bu tür sorunlarda, uzman bir kadronun desteği alınmalıdır. Nörolog-psikiyatrist-psikolog-aile-öğretmen işbirliği gereklidir.

Çocuğa ceza vermek, eleştirmek, diğer çocuklarla kıyaslamak, onun, kendine güvenini azaltacak ve kaygı duymasına neden olacaktır. Karne ile ya da sınav notları ile ilgili yalanlar gelebilecek, toplantı tarihleri, sınav günleri size haber vermekten çekinecektir. Çünkü sizin tepkinizden korkacaktır. Çocuğunuzun size karşı dürüst olması için, ona güven vermelisiniz. Aile içi iletişimi artırmalısınız. Tutumlarınızı gözden geçirmelisiniz.

Ailelerde öneriler:

Karne döneminde aile ve çocuğun yaşadığı üzüntüleri bitirip, böyle bir sonucu yeniden yaşamamak için birlikte nedenleri gözden geçirmeleri ve çözümler üretmeleri gerekmektedir. Ailesinin sevgisini, güvenini hisseden, olumlu ilginin var olduğu bir ortamda yaşayan çocuk “Kötü Karne”nin yarattığı üzüntüyü kısa sürede atlatacaktır. Bu çocuklar ebeveynlerle işbirliği yaparak, çözümler geliştirmeye çalışacak ve böylece başarıya daha kısa sürede ulaşabilmektedir. Burada anne babanın yapabileceği çocuğun dışındaki nedenleri ele almada çocuğu desteklemek ve çocuğun dikkatini sorumluluklarına çekmektir. Unutmayın ki karne günü çocukta stres, üzüntü, mutsuzluk, karamsarlık duyguların başladığı gün değil de dönem boyunca yaşanan sıkıntı ve stresin sona erdiği gün olmalıdır. Zayıf karne ödüllendirilmeyecek dahi olsa her çocuk tatili ve dinlenmeyi hak etmiştir.

• Karne tarihi gelmeden önce sürekli karnenin nasıl geleceğinden ve beklentilerinizden bahsetmeyin.

• Mutlaka iyi bir karne beklediğinizi vurgulayıp, çocuğunuzun korku ve kaygı duymasına neden olmayın.

• Onu diğer çocuklarla, kardeşiyle kıyaslamayın. Hoş olmayan küçük düşürücü ifadeler kullanmayın.

• Sonuç ne olursa olsun onu sevdiğinizi vurgulayın.

• Karne notları kötüyse ki siz okul ile yakın işbirliği içindeyseniz bundan haberdarsınız, başarısızlığın nedenlerini araştırın. Sorun sizin çözemediğiniz derecedeyse, bir uzmandan yardım alın.

• Karne notları çok iyiyse de gereğinden fazla ilgi göstermeyin. Fazla onay davranışı da kaygıyı artırır. Ödül kullanıp, teşekkür edebilirsiniz.

• Başarının tek göstergesi karne değildir. Çocuğun çabası varsa, motivasyonu yüksekse bu davranışını onaylamalısınız. Başarılı olduğu konuları vurgulayın ve ön plana çıkartın. Sorun olan alanlarda birlikte çözüm yolu arayın.

• Ara tatilde çocuğunuzun dinlenmesini sağlayın. Tatiller bunun içindir. Karne zayıf olduğu için, tatil boyunca ders çalıştırmayın. Kitap okuması ve yoğun olmayan bir tekrar yapması yeterlidir. Aktif etkinlikler planlayın ve ona zaman ayırmaya çalışın.

KAYNAK: //www.takvim.com.tr
Faruk Erdem, 24 Ocak 2004