İşyerinden ikramiye: Evde geçirilen zaman

Sara Uttech şu ana dek kariyerinin büyük kısmını, birinden destek alma konusunda kaygılanmak yerine çoğunlukla zorluklara katlanarak ve kariyeriyle aile hayatını dengelemeye çalışarak geçirmiş.

ABD'deki çalışan annelerin çoğu gibi Uttech de üniversite mezunu ve evli. Bir tarımsal üretici birliğinin üyeleri arasındaki iletişimi sağlayan Uttech'in işi, ailesinin ülkedeki gelir sıralamasında ortalarda yer almasını sağlıyor. Ancak Uttech'i asıl ilgilendiren konu kariyer basamaklarını tırmanmak değil; ücretli hastalık izni, esnek çalışma düzeni ve daha kısa süre çalışma imkânı sunan bir işi olması. "Çocuklarımın beysbol maçlarını asla kaçırmam" diyen Uttech, ABD'deki milyonlarca çalışan ebeveynin hayalini kurduğu bir şeyden bahsediyor. (Uttech'in çocuklarının haftada altıyı aşkın maça çıktığını öğrenince, bu daha da etkileyici hale geliyor.) Uttech tatminkâr ve daha da önemlisi, esnek bir kariyer istiyor.

Bu öncelik sıralaması, Sheryl Sandberg'in yazdığı "Lean In" gibi çok satan kitaplarda verilen mesajla tamamen uyumlu değil. Sandberg bu kitapta kadınlara; liderlik pozisyonlarına yükselmeye çalışmalarını, kendilerini kariyerlerine adamalarını, çocuk bakımına yardım edip amaçlarını destekleyen bir eş bulmalarını ve maaş zammı ile terfi için pazarlık yapmalarını tavsiye ediyor. Şu ana kadar bunlardan bazılarını yapan Uttech, çocukları (8 ve 10 yaşlarındaki iki oğlu ve 15 yaşındaki üvey kızı) büyüyünce daha fazlasını yapmayı planlıyor. Ticari fuarlar ve konferanslar için daha çok seyahat etmeye şimdiden can atan Uttech, geçen yıl dört seyahat yapmış. Ama muhtemelen en çok gurur duyduğu (ve en çok savunduğu) kariyer hamlesi, Cuma günleri evden çalışmak için patronundan izin alması. Uttech, "İnsanlar bana 'Evden çalışman haksızlık!' deyince, onlara 'Peki, sizler bunun için izin istediniz mi?' diye sordum. 'Hayır, buna asla cesaret edemem. Patronum bundan hiç hoşlanmaz' gibi cevaplar verdiler.

Bunun üzerine ben de, 'Öyleyse isteyin. İzin aldığım için beni suçlamamalısınız' dedim" şeklinde konuşuyor. Herkes Sandberg gibi Facebook'ta yönetici olmayı arzulamıyor. Son zamanlarda yayınlanan, seçkin kadınların hemcinslerine liderlik stratejileri verdiği kitaplarda sözü edilmeyen bir gerçek var: Kâr amacı gütmeyen New York merkezli Aile ve İş Enstitüsü'nce yapılan bir ankete göre, aslında çalışan kadınların sadece yüzde 37'si (ve çalışan erkeklerin yüzde 44'ü) daha çok sorumluluk getiren bir iş istiyor. Ayrıca The New York Times/CBS News tarafından geçenlerde yapılan ankete göre para kazanmak asıl amaç olmadığında, 18 yaşından küçük çocuğu olan annelerin sadece dörtte biri tam zamanlı bir işte çalışmak istiyor. Oysa ABD'deki annelerin yaklaşık yarısı tam zamanlı çalışıyor. Wisconsin Üniversitesi Whitewater kampüsündeki iletişim fakültesinden mezun olan Uttech (42), daha önce Ürün, Toprak ve Çevre Bilimi Dernekleri Birliği'nde yaklaşık 11 yıl çalışmış. Uttech'in maaşı, özellikle kocasının inşaat şirketinin konut piyasasındaki çöküş yüzünden sıkıntıya girmesinden sonra aile için gittikçe önemli bir gelir kaynağına dönüşmüş.

Uttech ebeveynlik görevlerini yaparken, ailesini maddi açıdan desteklemek için de birçok çare bulmak zorunda kalmış. İlk adım, çocuklarının gittiği okulun yönetimini uygun fiyatlı okulsonrası etkinlikler düzenlemeye ikna etmek olmuş. İkinci adım, hem ofiste hem de ofis dışında geçirdiği saatlerde gerçekten verimli olmayı öğrenmek olmuş. Uttech geçenlerde bir Salı sabahı, tıpkı çoğu işgününde olduğu gibi 5:45'te kalkıp epeyce çamaşır yıkamış. Ardından, bir elinde saç kurutma makinesi diğerinde okul izin kâğıdı olduğu halde öğle yemeklerini paketlemek için mutfağa koşmuş. Daha sonra, 7:15'te çocukları arabayla okula götürmüş ve 40 dakikalık bir yolculuktan sonra 8'i biraz geçe işyerine varmış. İşten 16.30'da çıkan Uttech, genelde doğrudan beysbol sahasına gidiyor. Pazar günleri kilisede ders veren Uttech, daha sonra haftanın geri kalan günleri için yemek hazırlıyor. Uttech bolca yardım aldığını önemle vurguluyor. Kocası Michael çocukları okul-sonrası etkinliklerden alıp eve getiriyor ve çoğu akşam onların spor takımlarına koçluk yapıyor.

Yakınlarda oturan diğer aile üyeleri de okulun tatilde olduğu dönemde çocuklara göz kulak oluyor. Uttech, "İnsanların hikâyemi öğrenince her şeyin çaresini bulduğumu veya herkese uygun cevaplarım olduğunu düşünmesini gerçekten istemem" diyor. Uttech bazı günler evden çalışmak için izin istemenin kariyer açısından bir risk olduğunu kabul ediyor. Birkaç yıl önce deneme amaçlı olarak evden çalışmak için patronuyla konuşan Uttech, sadece yaz aylarında ve çalışma saatlerinin zaten daha kısa olduğu Cuma günleri evden çalışmak istemiş. Evden çalışırken e-posta ve konferans bağlantısı gibi ofis çalışmalarına aktif olarak katılan Uttech, kısa molalarda çamaşır makinesine çok miktarda çamaşır yerleştirebildiği gibi işe gidip gelmek için yaptığı uzun yolculuktan da kurtulmuş.

Evden çalışma izni isteme cesaretini, üyesi olduğu kitap kulübündeki bazı kadınlara danıştıktan sonra bulan Uttech, kulüp için, "Birkaç saatliğine bir çalışan, anne veya başka bir şey değil sadece kendim olduğum bir yer" diyor. Geçenlerde bir Pazartesi akşamı beş kadın, kitap kulübü toplantısı için Uttech'lerde buluştu. Kadınlar yaklaşık yarım saat boyunca okudukları kitapları tartıştıktan sonra, gecenin kalanını sohbet ederek geçirdi. O gece sohbet bir ara, kariyer tavsiyelerine (patrondan nasıl zam istenir veya yarı zamanlı çalışmak için nasıl izin alınır) odaklandı. Wisconsin Üniversitesi Madison kampüsündeki bir laboratuvarda araştırma uzmanı olan 38 yaşındaki Angie Oler, dört yıl önce ilk çocuğunu doğurduğunda yarı zamanlı çalışmaya başlamış. Ama son zamanlarda amiri, tekrar tam zamanlı çalışması için baskı yapmaya başlamış.

Oler, "Elimde olsaydı, bir daha asla tam zamanlı çalışmaya dönmezdim. Asla ve asla!" diyor. Cuma günleri evden çalışma düzenlemesi birkaç yaz boyunca sorunsuz gidince, Uttech sonunda cesaretini toplayıp yıl boyunca Cuma günleri evden çalışmak için izin istemiş. Uttech çalışan ebeveynlere verebileceği en önemli öğüdün, bu tür düzenlemeler için izin istemekten korkmamaları olduğunu söylüyor. Kuşkusuz, Uttech'in tavsiyesi herkes için geçerli olmayabilir. Uttech esnek çalışma düzeni talebine olumlu yaklaşan yöneticilerle çalıştığı için şanslı. Uttech'in danışmanı Susan Chapman daha önceki görevinde, çalışanlarını engelli insanlara iş fırsatları yaratmak için evden çalışma düzenlemeleri oluşturmaya teşvik etmiş.

Tarımsal üretici birliğinin CEO'su Ellen Bergfeld de, iş-özel hayat dengesinin önemli olduğunu vurgulamış. Ancak her işveren böyle uyumlu olmuyor. Aile ve İş Enstitüsü'nün 2012'de yaptığı Ulusal İşverenler Araştırması'na göre, işverenlerin sadece üçte biri çalışanların en azından bir kısmının düzenli olarak evden çalışmasına izin verirken, tüm çalışanlarına veya çalışanlarının çoğuna bu seçeneği sunan işverenlerin oranı sadece yüzde 2. Uttech işverenlerin günün birinde anneliği değerli bir özellik olarak göreceğini düşünüyor veya en azından umuyor. Uttech, "Anne olduğum için aynı anda birkaç işi nasıl yapabileceğimi biliyorum. Ayrıca hızlı çözümler bulmak, yol göstermek, eğitmek, sorun çözmek ve idare etmek gibi, daha önce sahip olmadığım beceriler kazandım. Artık çalışma saatlerimde çok daha verimli oluyorum. Annelik benim için bir dezavantaj değil övünülecek bir şey" diyor.

THE NEW YORK TIMES