Enflasyon öfkeyi körüklüyor

Diego Gómez, şehir merkezindeki gösterişli caddelerin uzağında bulunan yoksul mahallesindeki markette dolaşıyor ama içeride uzun kalmıyor.

Diego Gómez, şehir merkezindeki gösterişli caddelerin uzağında bulunan yoksul mahallesindeki markette dolaşıyor ama içeride uzun kalmıyor.

ofke58 yaşında bir demirci olan ve ayda 800 dolardan az kazanan dört çocuk babası Gómez, "Maaşım yetmiyor" diyor ve mütevazı alışverişten sonra dükkandan ayrılıyor. Ocak'ta Arjantin pesosunun yüzde 19 değer kaybetmesi gelişmekte olan piyasalarda şok etkisi yarattı. Gómez ise artan fiyatlar karşısında, "Bunun ceremesini bizim çekmemiz haksızlık" diyor Dünyadaki en yüksek enflasyon oranlarından birine sahip olan Arjantin'de birçok insan Gómez gibi güç durumda. Gelişmeler ülkede toplumsal huzursuzluğu körüklerken okul öğretmenleri greve gitti; polisin oturma eylemleri geniş çaplı yağmalara davetiye çıkardı. Muhalif politikacıların yayınladığı gayri resmi bir endekse göre Arjantin'de enflasyon geçen yıl yüzde 30'a yakındı. Ekonomik verilerle oynadığı ileri sürülen hükümetse 2013'te enflasyonun yüzde 10,9'da kaldığını savunuyor. J. P. Morgan'ın raporuna göre 2014 enflasyonu yüzde 45'i bulabilir. Zamlar Arjantin'de günlük hayatın bir parçası. Bir kasap geçen ay fiyat tarifesi koymaktan vazgeçti; tezgahtarlar fiyat etiketlerini her gün yeniliyor. Kadınlar eski eşlerinden aldıkları nafakayı artırmaya çalışıyor. İşletmelerden maaşlara zam yapmaları isteniyor. Haber kanalları, en büyük banknot olan 100 pesonun (12,70 dolar civarı) alım gücünü ölçmek için muhabirleri sokağa salıyor. İnsanlar pastadan buzdolabına kadar her şeyin fiyatı karşısında köpürüyor. Kafe sahipleri insanların daha az yemek ısmarlamalarından şikayetçi. Toptancı ve dükkan sahipleri ithal malları satmakta güçlük çekiyor. Maaş artışları enflasyonun etkisini hafifleterek iç tüketimi artırdı; öyle ki, geçen yıl otomobil satışları rekor kırdı. Fakat reel maaşların artık düşmesi bekleniyor ve muhalefetin önde gelen isimlerinden biri bunu, "suyun parmaklarınızın arasından kayıp gitmesi" olarak tarif ediyor. Hükümet sebze, et, konserve gıda ve bazı okul malzemelerinde fiyatları sabitleştirmek istiyor. Sokak reklamlarında Arjantinliler, zam yapmakta ısrar eden işletmeleri belli bir telefon hattına bildirmeye özendiriliyor. Devlet başkanı Cristina Fernández de Kirchner, Kongre binasının önünde toplanan binlerce destekçisine, "Fiyatları takip etmeliyiz. Sizi soymalarına izin vermeyin" diye bu ay çağrı yaptı. Gerek Kirchner gerek bakanları, soyguncu işadamları olarak gördükleri bir kesimi hedef alıyor. Kalabalıktakilerden biri olan 60 yaşındaki böbrek hastalıkları uzmanı Lucía Martínez, zamların orantısız olduğunu ve "örtük bir darbe" anlamına geldiğini söylüyordu. Hükümet yanlısı kuruluşların posterleri de bazı işadamlarını hedef gösterip onları hırsızlıkla suçluyor. Pazarda bir tezgahı olan 50 yaşındaki Sandra Bustos, "İnsanlar bölünürken onlar şampanya tokuşturuyorlar" diyor. Hükümetten hayal kırıklığına uğrayan Arjantinlilere göreyse fiyat kontrolleri gelişigüzel politikaların bir belirtisi. José adındaki emekli bir muhasebeci, "Yürüttükleri kampanya boş. Dünyanın kuralı bu: Para basarsan enflasyon olur" diyor. Merkez bankası başkanı, 2013'te para arzının yüzde 25 arttığını belirtiyor. Ekonomi bakanı Axel Kicillof'a göre, parasal genişlemeyle enflasyon arasındaki bağ zayıf. Kicillof, Latin Amerika hükümetlerinin ekonomik başarı ölçüsü olarak enflasyon oranını kullanmalarını eleştiriyor. Arjantin'in enflasyon döngüleriyle geçen uzun tarihi, 1810'da İspanyol sömürgecilerinin kovulmasından sonra nüfuzlu İngiliz tüccarlarının kışkırttığı fiyat artışlarıyla başlıyor. Son dönemlerdeyse 2001-2002 mali krizi yalnızca devalüasyon ve enflasyon değil, siyasi karışıklıklara da neden olmuştu. Yaşanan hiperenflasyon yağma olaylarını tetiklemiş ve Devlet Başkanı Raúl Alfonsín görevden ayrılmak zorunda kalmıştı. Siyaset uzmanı Carlos Germano'nun sözleriyle, "İnsanlar enflasyon dönemlerine o kadar aşina ki, fiyat artışları ekonomik olduğu kadar sosyolojik bir boyut da kazandı." Klima sistemleri kuran 57 yaşındaki Hugo Fahler, "Krizler sıradanlaştı" diyor ve bazı malzemelerde yüzde 160'lık fiyat artışları yüzünden, devalüasyon öncesine göre ücretini ikiye katladığını ekliyor. "Olanlar bana Alfonsin'i hatırlatıyor" diyor Fahler. "Bundan sonraki hükümet bir enkaz devralacak." THE NEW YORK TIMES

Paylaş

Görüntülenme:
Güncellenme Tarihi:10 Temmuz 2015Yayınlanma Tarihi:12 Temmuz 2015

© 2024e-Psikiyatri.com, bir NPGRUP sitesidir,
e-Psikiyatri.com bir NPGRUP sitesidir. Bu sitede verilen bilgiler, site ziyaretçilerinin/hastaların hekimleriyle mevcut ilişkilerini ikame etmek değil, desteklemek için tasarlanmıştır. Bu sitede yer alan bilgiler bir hekime danışmanın yerine geçmez. Tüm hakları saklıdır.