Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat eksikliği-hiperaktivite nedir? Kimlerde görülür ve belirtileri nelerdir? Dikkat eksikliği-hiperaktivite nedir? Kimlerde görülür ve belirtileri nelerdir? Bu bozukluğa eşlik eden sorunlar nelerdir? Tedavisi mümkün mü? Hepsi ve daha fazlasını Uzman Psikolog Aynur Sayım anlattı… NP Etiler Polikliniği’nden Uzman Psikolog Aynur Sayım dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye ilişkin merak edilen her şeyi anlattı. Hiperaktiviteyi aşırı hareketlilik, dikkat eksikliği ve impulsivite (dürtüsellik)ğin bir arada görüldüğü psikiyatrik bir bozukluk olarak tanımlayan Sayım, hastalığın belirtilerinin 4-5 yaşlarında ortaya çıktığını söyledi. Sayım; GÖRÜLME YAŞI VE SIKLIĞI NEDİR? Genellikle 4-5 yaşlarında belirtiler daha belirgin hale gelir. Fakat hiperaktif çocukların bebekliklerinde çok ağlayan, huzursuz, az uyuyan bebekler olduğu ve sonraki yaşlarda kolay sıkılan, sık sık oyun değiştiren, hareketli çocuklar oldukları bilinmektedir. Dikkat eksikliği hiperaktivite teşhisi konulabilmesi için, belirtilerin 7 yaş öncesinde de varolması gereklidir. Okul döneminde dikkat eksikliği ile birlikte öğrenme sorunlarının ortaya çıkması ve bu duruma, sırada oturamama, kurallara tepki vermenin de eklenmesiyle öğretmen ve aileler tarafından fark edilmekte ve kliniğe başvurular genellikle 7 yaş civarında yapılmaktadır. Erkek çocuklarda daha sık rastlandığı bilinmektedir. Çoğunlukla erkek çocuklarda hiperaktivite ön plandayken, kız çocuklarda dikkat eksikliğinin daha belirgin olduğu görülmektedir. % 5-6 sıklığında görülen bir bozukluktur. BU BOZUKLUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR? - Kıpır kıpırdırlar, yerlerinde duramazlar, yüksek yerlere tırmanırlar, motor takılmış gibi hareket ederler. - Ani tepkiler verir, çok konuşurlar, sık sık söz keserler. - Dikkatlerini sürdürmekte zorlandıkları için ders çalışmaktan sıkılırlar, öğrenmeyle ilgili sorun yaşarlar, bu durum akademik başarılarını olumsuz etkiler. - Unutkan ve dağınıktırlar, sık eşya kaybederler. - Israrcıdırlar, isteklerinin hemen yerine getirilmesini isterler. - Genellikle zekaları normal veya normalin üzerindedir. - Genellikle liderlik vasıfları vardır. BU BOZUKLUĞA EŞLİK EDEN SORUNLAR VAR MIDIR? Hiperaktif çocuklarda bu sorunun beraberinde özel öğrenme güçlüğü, davranım bozuklukları görülmektedir. Bu çocuklar, kendilerini belli alanlarda yetersiz hissettikleri ve kurallara uyma ve öğrenmeyle ilgili sorunlarından dolayı sık sık eleştiri alırlar. Kendine güvensizlik duygusu yaşamakta ve bu tabloya psikolojik sorunlar da eklenmektedir. TEDAVİSİ VAR MIDIR? Tedavide önemli olan ekip çalışmasıdır. Merkezimizde çalışmalarımız nörolog, psikiyatrist, psikolog işbirliği ile yürütülmektedir. Merkeze başvuran kişilerle gerekli test ve tetkikler (nöropsikolojik tarama, kişilik analizi ve beynin bioelektrik haritası) yapıldıktan sonra teşhis konulmakta ve tedavi programı yapılmaktadır. Bu program aile danışmanlığı, psikoterapi, zihin ve dikkat geliştirme çalışmaları (REHA-COM ) , davranış eğitimi çalışmaları ve çocuk, ergenlerde okul danışmanlığını kapsamaktadır. Hiperaktif çocuklarda bireysel eğitim desteği önem taşımaktadır.  YETİŞKİNLERDE DE GÖRÜLÜYOR MU? Genellikle çocuklarda görüldüğü sanılan dikkat eksikliği- hiperaktivite, yetişkinlikte de devam etmektedir. ABD ve Kanada da yapılan araştırmalar, 100 erişkinden 1-2 ‘sinin hiperaktif olduğunu gösteriyor. Yetişkinlerde de tedavisi yapılıyor. Şaban Özdemir (NPGRUP)