Alt ıslatma ve kaka kaçırma problemleri

Üsküdar Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Nüket İşiten, annelerin kâbusu haline gelen çocuklarının alt ıslatma ve kaka kaçırma problemlerini BABY& YOU Dergisinin son sayısında anlattı.

Üsküdar Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Nüket İşiten, annelerin kâbusu haline gelen çocuklarının alt ıslatma ve kaka kaçırma problemlerini BABY& YOU Dergisinin son sayısında anlattı.

Genç anneler için kâbus bir dönem; tuvalet eğitimi süreci! Bu kâbusa karşı neler yapabilirsiniz merak ediyorsanız haberimizi okuyun...  Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Nüket İşiten konu ile ilgili bakın neler söyledi.

ÇOCUK GELİŞİMİYLE İLGİLİ BİLGİ ALIN

Doğrusu bazı evlerde bir kabus şeklinde geçebilir. Aslında bu dönem çocuğun fizyolojik olarak sfinkterlerini (açıp -kapayıcı kas) kontrol edebilmesi ile başlar. Fiziksel olarak bu olgunluğa erdikten sonradır ki çocuk tuvalet eğitimi için gerçekten hazırdır. Kimi ailelerde daha erken de tuvalet eğitimini kazandığı öne sürülen çocuklar vardır. Doğrudur; ancak buradaki bilinçli sfinkter kontrolü değildir. Aslında burada yaşanan bir tür şartlanmadır ve kimin kimi terbiyesidir tartışmak gerekir. Sfinkter kontrolü; fizyolojik olarak 18-20 aydan sonra başlar. Kişiden kişiye de değişir. Ailesel özellikler belirleyici olabilir. Böyle bir sorunla karşılaşıldığında belki ilk sorulacak olan sorulardan ™ birincisidir ailede bu özelliğin olup olmadığı... Bazı ailelerde erken olabildiği gibi bazı ailelerde de geç 4 olabilir. Ortalama normal değerlere bakacak olursak;

 

ÇOCUĞUNUZDA DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI MI VAR

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİNİ TAMAMLAMA: 2 yaşta iken yüzde 25'inde tamamlandığı görülür. Bu oran 2,5 yaşa çıkıldığında yüzde 85lere, 3               yaşta ise yüzde 98'lere yükselir. Bu arada uygun tuvalet eğitimi yöntemlerinin türlü nedenlerle uygulanamayışı yüzünden uzamış tuvalet eğitimi dönemi olarak adlandırdığımız durumlar söz konusu olabilir. Bu dönemde bize gelen danışanlara; evde neler olduğunu konuşarak uygun olan ve olmayan tutumlar ile ilgili öneriler ya da çocuğa uygulanabilecek kimi davranışçı yöntemler başlanabilir. Ancak çocuk artık 5 yaş olgunluğuna erişmiş, saptanan bir fizyolojik problem yok ise ENÜREZİS=alt ıslatma olarak kabul edilip; psikiyatrik açıdan müdahale tedavi ve takip süreci başlatılır. Bu dönemden önceki sorunların hepsi belirtildiği gibi uygun ve uygun olmayan tuvalet eğitimi yöntemleri nedeni ile uzamış tuvalet eğitimi tanımı içerisine girer.

ENÜREZİS (ALT ISLATMA)

Uygun olmayan yaşta (5 yaşın üzerinde), sosyal açıdan uygun olmayan yer ya da zamanda, istemsiz olarak ortaya çıkan, mesanenin tam boşalması ile sonlanan idrar kaçırmadır.

ENÜREZİS NOKTURNA:

Uykuda (gece) yatağın ıslanmasına neden olan, mesanenin tam boşalması ile sonlanan idrar kaçırmadır, (ayda 2 kezden fazla) Primer Enürezis Nokturna: Arada tuvalet eğitiminin kazanıldığı bir dönem olmadan hep var olan bir problemdir, kazanılmış tuvalet eğitimi olan belirli bir dönemden sonra görülen alt ıslatmalara ise Sekonder Enürezisler denilir. Enürezis Diürna: Gündüz alt ıslatmadır. Sonuç olarak Enürezis çocukluk çağının sık görülen problemlerinden biridir. Rastlanma sıklığı da tıpkı sfinkter kontrolünde olduğu gibi yaşa göre değişir. 5 yaşında: Yüzde 15-20 10 yaşında: Yüzde 5 Adole sanlarda: Yüzde 1 Her yıl çocukların yüzde 15'i kendiliğinden kuru kalır. Enürezis nokturnada: erkek/kız:2/1 Yüzde 8'i prinjeıvyüzde 20'si sekonder Düşük sosyoekonomik toplumlarda, eğitim düzeyi düşük ve kalabalık ailelerde daha sık Enürezis diurna kızlarda daha sık(enfeksiyonla ilişkili) ! Her iki ebeveynde öykü varsa yüzde 75 Bir ebeveynde öykü varsa yüzde 45 Ebeveynlerde öykü yoksa yüzde 15

EBEVEYNLERDE VARSA GÖRÜLME ORANI ARTAR

Enürezisli çocukların aileleri çocuklarının uykularının çok ağır olduğunu ve zor uyandırılabildiklerini belirtirler. Bazı çocuklarda böyle bir şikayet yoktur. Tüm zor uyananlar enüretik değildir. Enürezis uykunun her döneminde olabilir. Enürezislilerin uyku paternleri normal çocuklardan farklı değildir. Nokturnal enürezisli çocuklarda uykuda yürüme, gece terörü gibi uyku bozuklukları daha sıktır, uyanma eşikleri daha yüksektir. SSS (Santral Sinir Sistemi) maturasyonu ile gece uyanma yeteneği düzelir. Çocuğu kendi kendine bırakın Tuvalet eğitimini veriliş biçimi etkiler. Bazen anneler kendi içsel kaygıları nedeni ile katı bir eğitim verebilirler. Ya da tarz çocuğa katı gelebilir. Böyle bir durumda bakım veren kişi ile (anne- bakıcı) çocuk arasında bir güçler savaşı başlar. Kimin dediği olacak biçiminde tırmanır gider. Böyle bir kısır döngüye girildiğinde kazanan her zaman çocuk olacaktır. Çünkü isterse sfinkteri açar, istemezse kapar. İsterse karşısındaki kişiyi ödüllendirir istemezse cezalandırır... İlişkinin bu platforma kaydığını hissettiği anda annenin geri adım atması gerekir. Yapılması gereken şey çocuğun hazır olduğu adımlar ile onunla birlikte ilerleneceğini ona göstermektir. Onun iradesi dışında ona zorla yaptırılan bir durum olmadığı tersine tuvaletin keyifli eğlenceli bir yer olduğu yaşatılmalıdır. Birlikte oyalanılıcak oyuncaklar bulundurulabilir. Çocukların tuvalet seçimleri yine kendilerine bırakılmalıdır. Bir tuvalet adaptörü de olabilir, onun seçtiği bir lazımlık da olabilir, karar verdiği uygun bir plastik kap bile olabilir. Seçim kendi kararı olduğunda uygulamak çocuk açısından daha kabul edilebilir hale gelir.

ÇOCUĞUNUZLA KONUŞUN

Bazı çocuklar için tuvaletini yapmak kaygı verici olduğu da rastlanan bir durumdur. Kendi vücudundan çıkan giden kopan bir parça gibi... Böyle durumlarda çocukla konuşmak neyi nasıl algıladığını anlamak ona daha uygun biçimde yol gösterici olmamızı sağlar. Belirli ritüeller, yaptığı ve başardığı iş (!) ile ilgili ona geri bildirimlerde bulunmak gerekir.

PANİK OLMAYIN

Zaman zaman ulaştığı gelişimsel basamaklardan gerileme söz konusu olabilir. Yani; "hiç böyle bir sorunumuz yoktu nereden çıktı başa döndük" gibi yakınmalar ile karşılaşabiliriz. Hemen panik olmamak gerekir. Çocuğun ne yaşadığı, nelerden nasıl etkilendiği araştırılmalıdır. Örneğin yeni okula başlayan bir çocuk için okul bir rekabet ortamı, evden. aileden ayrılma-ayrılık kaygısı yaşamasına neden olabilir. Göç, evden taşınma, aileye yeni bir kişinin gelmesi-kardeş doğumu, evden birinin ayrılması benzeri durumlar çocuklar için travma etkisi yaratacak durumlardır. Çocuklarda travmatik yaşantılara tepki geldiği gelişimsel basamaktan gerileme biçiminde olabilir. Örneğin ben de kardeşim gibi bez bağlamak/ biberon kullanmak istiyorum, gibi... TEMMUZ 2012 BABY& YOU DERGİSİ